بررسي تصوير ساز عود و نوازندگان روي آثار سفالي و فلزي دورۀ سلجوقي

با نگاهي به هنر دورۀ اسلامي ايران مي‌توان دريافت دورۀ سلجوقي يكي از ادوار درخشان هنر در حوزه‌هاي مختلف بوده است. در اين دوره هنرمندان هر يك از رشته‌هاي هنر كه با طرح و نقش سروكار داشتند براي رشد و ايجاد عرصۀ جديد روي به ارتباط با يكديگر آورده و گاهي مضامين طرح و نقش‌هاي مشترك را مورد توجه قرار مي‌دادند و از آن‌ها در اثر هنري خود بهره مي‌بردند. از مضامين پركاربرد در قالب طرح و نقش تعداد قابل‌توجهي از آثار باقي مانده كه شامل تصوير آلات و ادوات موسيقي ازجمله ساز عود است. اين گروه از نقوش كه شباهت و هماهنگي بسياري با توضيح و توصيف به‌كاررفته در رسالات موسيقي مربوط به همان ادوار و يا ماقبل و مابعد آن ا زجمله رسالۀ الادوار صفي‌الدين ارموي و يا رسالۀ كنزالتحف حسن كاشي دارند، مي‌توانند در مطالعات مرتبط با تاريخ موسيقي و ساختار سازها مورد‌توجه قرار گيرند. در اين پژوهش از ميان چهل تصوير با موضوع آلات موسيقي و نوازندگان نقش‌شده روي اثر سفالي و فلزي مربوط به دورۀ سلجوقي، به هفت نمونه كه حاوي تصاوير نوازندگان و تصاوير عود هستند پرداخته شده و ويژگي‌هاي آ نها با اطلاعات موجود در رساله‌هاي مورد اشاره به طور مختصر تطبيق داده شده است. در بررسي تصوير نوازندگان آنچه مورد پژوهش بوده رفتار اجرايي و طرزقرارگرفتن ساز عود در دست نوازنده و شرح ساختار ساز است.