تقابل‌هاي دوگانه در شعر انتظار

از درون‌مايه‌‌هاي اصلي شعر انتظار، تقابل خير و شر، آرمان و واقعيت، و پيروزي حق بر باطل است؛ از اين رو انواع تقابل‌هاي دوگانه را به عنوان يك مشخصه‌ي سبكي در اين سروده‌ها مي‌توان بررسي كرد. تقابل‌هاي دوگانه از مهم‌ترين رويكردها در ساختارگرايي است كه در فهم نظام تفكر انسان و انديشه‌ي حاكم بر اثر، نقشي بنيادين ايفا مي‌كند. در شعر انتظار، به دليل بحث از ارزش‌ها و ضدارزش‌ها، تقابل‌ها سلسله‌مراتبي و پلكاني هستند؛ بدين معني كه همواره يك جزء، برتر از جزء ديگر پنداشته مي‌شود. در شعر معاصر، ورود مضامين انقلابي و حماسي و موضوعاتي چون نبرد خير و شر و دادخواهي و ظلم‌ستيزي موجب شد كاربرد تقابل‌هاي دوگانه در شعر انتظار افزايش يابد. انواع اين تقابل‌ها را در چند دسته‌ي كلّي مي‌توان بررسي كرد: 1. حضور و غيبت (مستوري/ پيدايي، يعقوب/ يوسف و... )؛ 2. حق و باطل (فرعون/ موسي، سليمان/ ديو و ...)؛ 3. نور و ظلمت (آفتاب، ماه، ستاره و .../ شب و سايه)؛ 4. عدل و ظلم؛ 5. آرمان‌شهر و ضد آرمان‌شهر (حال/ آينده، هست‌ها/ بايدها و...)؛ 6. نقصان و تكامل (عصيان و گناه/ توبه...). در مقاله‌ي حاضر، مفاهيم فوق در شعر انتظار، به شيوه‌ي توصيفي _ تحليلي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است.