تجزيه فيلوژنتيك و هاپلوگروهي بزهاي بومي ايران بر اساس توالي نوكلئوتيدي ناحيه HVR1 ژنوم ميتوكندري

بزهاي بومي ايران به عنوان يكي از ذخاير ژنتيكي ارزشمند محسوب مي شوند و حفظ تنوع ژنتيكي آنها حائز اهميت است. ژنوم ميتوكندري در يك اكوتيپ و مقايسه آن با ساير اكوتيپ ها مي تواند شاخص مناسبي از ميزان تنوع موجود در آن جمعيت را ارائه دهد. هدف از پژوهش اخير بررسي ساختار ژنتيكي و ترسيم روابط فيلوژنتيكي ناحيه HVR1 ميتوكندري چهار توده جمعيتي بز هاي بومي ايران شامل سيستاني، پاكستاني، عدني و سياه لري (هر كدام ۴ رأس) و مقايسه آنها با توالي نوكلئوتيدي جايگاه مذكور در ديگر اكوتيپ هاي بز مي باشد. استخراج DNA كل به روش فنل كلروفرم انجام شد و واكنش تكثير با استفاده از يك جفت آغازگر اختصاصي انجام گرفت. محصولات تكثيرشده پس از خالص‌سازي به روش سانگر تعيين توالي شدند. توالي هاي مذكور به همراه  توالي مشابه از ژنوم ميتوكندري مربوط به ساير اكوتيپ هاي بز بدست آمده از مركز ملي اطلاعات بيوتكنولوژي (NCBI) جهت تجزيه ژنتيكي و ترسيم درخت فيلوژنتيكي مورد استفاده قرار گرفت. با بررسي ناحيه HVR1 ژنوم ميتوكندري در توده هاي مختلف بز در مطالعه حاضر 123 جايگاه چندشكلي و 16 هاپلوتيپ شناسايي شد. تجزيه واريانس مولكولي نشان داد كه 15 درصد از تنوع بين جمعيت ها و 85 درصد در درون جمعيت ها است. كليه توده هاي بز ايران استفاده شده در مطالعه حاضر در گروه هاپلوتيپي A كه معمولاً در همه قاره ها يافت مي شود گروه بندي شدند. مقادير آماره هاي D و Fs تست تاجيما (به ترتيب 2.14- و 9.55-) در مطالعه اخير منفي بود كه ممكن است به دليل كوچك بودن اندازه نمونه مورد استفاده در اين مطالعه باشد. نتايج اين مطالعه نشان داد توالي نوكلئوتيدي ناحيه HVR1 ميتوكندري ابزار مناسبي براي مطالعات ژنتيكي و گروه بندي توده هاي جمعيتي بز در ايران و دنيا است.