تعيين كننده هاي رفتار حفاظت از آب گندم‏كاران شهرستان اٌرزوئيه با استفاده از تئوري انگيزش حفاظت

در شرايط بحران آب، واكاوي رفتار حفاظت از آب كشاورزان و تعيين كننده هاي آن ضروري است. از اين روي، پژوهش حاضر با هدف شناسايي تعيين كننده هاي رفتار حفاظت از آب گندم‏كارن شهرستان اٌرزوئيه با استفاده از تئوري انگيزش حفاظت صورت پذيرفت. روش انجام اين پژوهش كمّي و به شيوه پيمايش بود. جامعه آماري تحقيق گندم‏كاران آبي بخش مركزي شهرستان ارزوئيه واقع در استان كرمان بود (1350=N) كه تعداد 132 كشاورز با استفاده از جدول نمونه‏گيري بارتلت و همكاران به صورت تصادفي در بين روستاهاي دهستان بخش مركزي اين شهرستان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسش نامه اي محقق ساخته بود كه روايي آن توسط پانلي از متخصصان دانشگاهي و بخش اجرا (كارشناسان مديريت جهاد كشاورزي شهرستان اٌرزوئيه) تأييد شد و پايايي پرسش نامه نيز با انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ (0.86-0.58) به دست آمد. نتايج حاصل از همبستگي اجزاء تئوري انگيزش حفاظت نشان داد كه مؤلفه هاي هزينه‏هاي پاسخ، كارآمدي پاسخ و خودكارآمدي رابطه معناداري با رفتار حفاظت از آب دارند. فزون بر آن، در اعتبار سنجي تئوري انگيزش حفاظت، نتايج آزمون برازش مدل نشان داد كه در مجموع شاخص‏هاي DF/CMIN، NFI، IFI، CFIو RMSEAدر سطح مطلوبي قرار دارند و مؤلفه هاي تئوري انگيزش حفاظت قادر به تبيين بيش از 28 درصد از تغييرات در رفتار حفاظت از آب كشاورزان هستند كه در اين ميان، خودكارآمدي تنها متغير معنادار شناخته شد و تأثير ساير متغيرها بر رفتار احراز نگرديد. به منظور ايجاد درك عميق تر از تعيين كننده هاي رفتار حفاظت از آب گندمكاران از آزمون تحليل خوشه‏اي استفاده شد كه نتايج نشان داد گندم كاران مورد مطالعه به سه گروه حفاظت‏گراي مثبت‏نگر، مصرف‏گراي منفي‏‏نگر و مصرف‏گراي مثبت‏نگر قابل تفكيك اند.