گزارش حسابرس و حق‌الزحمه حسابرسي: نقش راهبرد‌هاي كسب‌وكار

هدف: هدف اصلي اين پژوهش، بررسي ارتباط بين نوع راهبرد كسب‌وكار شركت با گزارش حسابرس (نوع اظهار نظر و تعداد بندهاي گزارش حسابرس) و حق‌الزحمه حسابرسي با تأكيد بر دو راهبرد تهاجمي و تدافعي است. روش: براي دستيابي به هدف پژوهش، 127 شركت پذيرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، طي سال‌هاي 1390 تا 1396 انتخاب شدند. آزمون فرضيه‌هاي پژوهش بر مبناي رگرسيون خطي چندگانه و رگرسيون لاجيت انجام شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه بين راهبرد تهاجمي (آينده‌نگر) و گزارش حسابرسي تعديل‌نشده (مقبول) ارتباط منفي و معناداري برقرار است. در واقع، احتمال صدور گزارش حسابرسي تعديل‌شده (مشروط، مردود و عدم اظهار نظر) در شركت‌هاي با راهبرد تهاجمي (آينده‌نگر) بيشتر است. از طرفي، بين راهبرد تدافعي و گزارش حسابرسي تعديل‌نشده (مقبول) ارتباط مثبت و معناداري وجود دارد، يعني احتمال صدور گزارش حسابرسي تعديل‌شده (مشروط، مردود و عدم اظهار نظر) در شركت‌هاي با راهبرد تدافعي كمتر است. همچنين ارتباط مثبت و معناداري بين راهبرد تهاجمي (آينده‌نگر) و تعداد بندهاي شرط گزارش حسابرسي مشاهده شد؛ اما ارتباط ميان راهبرد تدافعي و تعداد بندهاي شرط گزارش حسابرسي منفي و معنادار بود. علاوه‌بر اين، ارتباط مثبت و معنادار بين راهبرد تهاجمي (آينده‌نگر) و حق‌الزحمه حسابرسي به تأييد رسيد و بين راهبرد تدافعي و حق‌الزحمه حسابرسي، ارتباط منفي و معناداري مشاهده شد. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه راهبرد‌هاي كسب‌وكار، يكي از عواملي است كه حسابرسان آن را در راهبرد‌هاي صدور گزارش حسابرسي و تعيين حق‌الزحمه خودشان در نظر مي‌گيرند. اين يافته مي‌تواند براي حسابرسان و مديران شركت‌ها، مفيد واقع شود.