مباحث تشريحي كليه از ديدگاه ابن‌سينا و مقايسه تطبيقي آن با طب نوين

مقدمه: پژوهش در منابع طب سنتي از اولويت‌هاي تحقيقاتي مي‌باشد. كتاب قانون به‌عنوان معتبرترين كتاب جامع پزشكي، نقش مهمي در آموزش پزشكي داشته است. ابن‌سينا در اين كتاب به تشريح توجه نموده است. كليه و مجاري ادراري در تنظيم فشار خون، دفع مواد زائد و رساندن آن به مثانه نقش دارند. در اين ارتباط، پژوهش حاضر به ارائه نظريات اين حكيم ايراني و ساير منابع طب سنتي در مورد آناتومي كليه و مقايسه تطبيقي آن با يافته‌هاي آناتومي جديد پرداخته است. مواد و روش‌ها: ابتدا متون معتبر طب سنتي مانند quot;قانون quot; (ابن‌سينا)‌، quot;ذخيره خوارزمشاهي quot; و quot;تشريح منصوري quot; مورد بررسي قرار گرفت. ملاك انتخاب اين كتاب‌ها، اعتبار حكيمان قابل استناد و قابل ارجاع بودن نوشتارها بود. در ادامه، طي يك بررسي كتابخانه‌اي مباني كالبدشناسي، جراحي، آسيب‌شناسي و نشانه‌شناسي با كليدواژه‌هاي quot;كليه quot; و quot;گرده quot; از منابع طب ايراني و طب نوين استخراج شدند و مورد تحليل و تطبيق موضوعي قرار گرفتند. سپس، اشتراكات و افتراقات بررسي شدند و به‌صورت مقايسه‌اي ميان طب سنتي و نوين جمع‌بندي گرديدند. يافته‌ها: بر مبناي پژوهش صورت‌گرفته مشخص شد كه پزشكان ايراني با وجود ملاحظاتي كه در استفاده از بدن انسان در تشريح داشته‌اند و بيشتر از تشريح حيوانات براي آموزش و تحقيق استفاده مي‌كرده‌اند، شناخت دستگاه كليه و مجاري ادراري توسط پزشكان ايراني از نظر آناتومي و فيزيولوژي با دقت صورت گرفته است و با يافته‌هاي پزشكي نوين مطابقت بسياري دارد. نتيجه‌گيري: توصيفات آناتوميك دقيق و شناخت انواع بيماري‌هاي كليه براساس علائم آن‌ها نمايانگر دقت و تفسير درست از علامت و نشانه‌شناسي كليه و آگاهي دقيق از عملكرد آن مي‌باشد.