سنجش شاخص هاي مردم سالاري در جمهوري اسلامي ايران (1358-1392)

The Measurement of Democracy Indicators in Islamic Republic of Iran (1979-2013)

هدف نوشتار حاضر بررسي روند تاريخي مردم‌سالاري بعد از انقلاب اسلامي با بهره‌گيري از الگوي پوليارشي رابرت دال و سنجش شاخص‌هاي سه‌گانه مشاركت سياسي، رقابت سياسي و نظارت سياسي ازيك‌سوي و تركيب آن‌ها باهم با استفاده از تكنيك تركيبي جبر بولي به‌منظور آزمودن سير تاريخي نامبرده است؛ با تقسيم‌بندي تاريخ بعد از انقلاب اسلامي به چهار مقطع زماني دوره اول (1357 تا 1360)، دوره دوم (1360 تا 1376)، دوره سوم (1376 تا 1384) و دوره چهارم (1384 تا 1392)، يافته‌هاي نوشتار حاضر نشان مي‌دهد كه ميزان مردم‌سالاري به جزء در دوره اول كه داراي بيشينه بوده در ديگر دوره‌ها سير تاريخي مردم‌سالاري داري حركت سينوسي (فرازوفرود) بوده است اما با حركتي سينوسي به سمت بالا. علي‌رغم وجود آثار فراواني كه عمدتاً به‌صورت كيفي يا به بررسي جنبه‌هايي از اين موضوع پرداخته‌اند، نوشتار حاضر در تلاش بوده تا به صورت روشمند و با رويكردي كمي و تركيبي جنبه‌هاي مختلف اين مهم را مورد بررسي قرار داده و بدين نتيجه دست‌يافته كه روند تاريخي مردم‌سالاري در ايران بعد از انقلاب اسلامي در حال بهبود و پيشرفت است و با تأسي از نگاه جامعه‌شناسي تاريخي احتمالاً در آينده نيز چنين خواهد بود.

The purpose of this article is to survey the historic process of democracy in Iran after Islamic revolution by benefiting from Robert Dahl’s polyarchy model and qualifying his threefold indexes as political participation, political competition and political supervision and their mixture through Boolean algebra technic as to show the historic fluctuation process of democracy in Iran after revolution. By periodization the history after Islamic revolution into four periods, i.e. first period (1979-82), second period (1982-98), third period (1988-2006), fourth period (2006-2013), the collected data show that the amount of democracy indicators has fluctuated over time except the period of 1979-1982, but, the fluctuation has leaned to up, not down. In spite of affluent sources which have surveyed this topic mostly qualitatively or have surveyed some parts of this topic, this article has attempted to survey the different parts of this topic methodically and quantitatively through mixed method; this article has also received an outcome that the historic process of democracy in Iran after revolution has progressed so far, and presumably it would progress in future if its looked through a historical sociology.