مطالعه علم‏سنجي جايگاه كشورهاي خاورميانه در جغرافياي سياسي اطلاعات

هدف اينپژوهش مطالعه جايگاه كشورهاي خاورميانه و تعيين كشورهاي قدرتمند اطلاعاتي، وابسته و ضعيف آن‌ها بر اساس چارك توليدات علمي و همكاري‏هاي علمي در جغرافياي سياسي اطلاعات بود.اين پژوهش ازلحاظ هدف كاربردي و از نوع علم‏سنجي بود كه با روش‏هاي اسنادي و تحليل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش 16 كشور خاورميانه بود كه بر اساس توليدات علمي و همكاري‏هاي علمي منطقه‏اي و فرامنطقه‏اي از سال 20082017 موردمطالعه قرارگرفته‏اند. داده‌ها از پايگاه‏هاي اطلاعاتي اسكوپوس، بانك جهاني و سايت مركز آمار فلسطين استخراج و براي تجزيه‌وتحليل آن‌ها از نرم‏افزارهاي اكسل و اس‏پي‏اس‏اس استفاده شده است.بر اساس يافته‏ها به ترتيب كشورهاي تركيه، عربستان، ايران و مصر در جايگاه اول تا چهارم در جغرافياي سياسي اطلاعات خاورميانه قرار دارند و با اختصاص دادن بالاي 75 درصد چارك (3Q) شاخص‌ها به خود جزو كشورهاي قدرتمند اطلاعاتي محسوب مي‏شوند. كشورهاي رژيم صهيونيستي، قطر، امارات، اردن، عمان، كويت، عراق و فلسطين به ترتيب در جايگاه پنجم تا دوازدهم خاورميانه قرار دارند و با اختصاص دادن 25 تا 50 درصد چارك (2Q) شاخص‌ها به خود جامعه كشورهاي وابسته را تشكيل مي‏دهند؛ و چهار كشور لبنان، بحرين، يمن و سوريه در جايگاه سيزدهم تا شانزدهم جغرافياي سياسي اطلاعات خاورميانه قرار دارند و با كسب 25 درصد چارك (1Q) شاخص‌ها كشورهاي ضعيف خاورميانه را تشكيل مي‏دهند. همچنين يافته‏ها نشان داد ميان جايگاه كشورهاي قدرتمند اطلاعاتي، وابسته و ضعيف (بين چارك اول، دوم و سوم) خاورميانه در جغرافياي سياسي اطلاعات فاصله و شكاف عميقي وجود دارد.ارزش اين پژوهش در تعيين كشورهاي قدرتمند اطلاعاتي، وابسته و ضعيف خاورميانه در جغرافياي سياسي اطلاعات به لحاظ نو‏آوري و نكته آغازي و موجب جلب‌توجه سياست‏مداران، پژوهشگران و متخصصان حوزه‏هاي علم اطلاعات و دانش‏شناسي، علم‏سنجي، علوم سياسي، علوم ارتباطات، مديريت و جامعه‏شناسي براي انجام پژوهش‏هاي بهتر در زمينه جغرافياي سياسي اطلاعات و مشخص نمودن مؤلفه‏هاي آن بود.