مديريت رودخانه هاي فرامرزي و امنيت در آسياي مركزي

با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، سازوكار متمركز و بسيار پيچيده تخصيص منابع آبي در آسياي مركزي به مشكل مديريت آبي بسيار پيچيده فرامرزي تبديل شد و ادعاهاي دوجانبه حل نشده اي را باقي گذاشت. در چنين شرايطي، رودخانه هاي فرامرزي به عامل بي ثباتي ملي و منطقه اي تبديل شدند و با ممانعت از روند اتحاد منطقه اي در آسياي مركزي، منبع جديدي از مناقشه ميان دولت هاي ساحلي را به وجود آوردند. علاوه بر دلايل طبيعي و تاريخي، پيوند ميان موضوعات آب و انرژي، تغييرات اقليمي، رشد جمعيت و پراكندگي ناموزون آن در آسياي مركزي بر پيچيدگي هاي امنيتي مسأله آب در اين منطقه دامن زده است. بر اين اساس، پرسش اصلي مقاله حاضر اين است كه «مديريت رودخانه هاي فرامرزي در آسياي مركزي از زمان استقلال تا به امروز بر چه اصولي مبتني بوده و چه تأثيري بر امنيت منطقه داشته است؟» يافته هاي مقاله نشان مي دهد كه «اصول حاكم بر مديريت رودخانه هاي فرامرزي در آسياي مركزي طي سه دهه گذشته مبتني بر رقابت، خودمحوري و منافع ملي جداگانه جمهوري هاي آسياي مركزي بوده كه منجر به كاهش همكاري و افزايش مناقشات محلي و ملي بر سر آب شده است و مي تواند به مثابه دليل غيرمستقيم يا مكمل بي ثباتي امنيتي در آسياي مركزي به شمار آيد».