ناكامي فرآيند دموكراسي در مصر بعد از انقلاب 2011، از منظر نظريه عجم اوغلو-رابينسون

The failure of the democratic process in Egypt after the 2011 revolution, from the point of view of Ajamoglu-Robinson theory

نظريه‌پردازان در حوزه‌هاي گوناگون علوم اجتماعي، عوامل گوناگون و گاه متضاد را عامل شروع اعتراضات در مصر مي‌دانند. اقتصاددانان بر عوامل اقتصادي و دانشمندان علوم سياسي بر عناصر سياسي تأكيد كرده‌اند. اين پژوهش به روش علّي- توصيفي و با بررسي منابع كتابخانه اي و الكترونيكي به دنبال پاسخ اين سوال است كه چرا فرآيند دموكراسي در مصر كه با انقلاب سال 2011 شروع شده بود، شكست خورد و با كودتاي نظاميان مواجه شد؟ رويكرد اقتصاد سياسي عجم اوغلو و رابينسون، برگرفته از كتاب ريشه هاي اقتصادي ديكتاتوري و دموكراسي، به عنوان چارچوب نظري انتخاب شده است. يافته هاي اين پژوهش نشان مي­دهد كه: وابستگي ساختاري اقتصاد مصر به منابع ارزي و درآمدي خارجي و تأثيرپذيري از نوسانات آن، عدم ايفاي نقش واسطه‌اي از سوي طبقه متوسط مصر به دليل ترس از اقدامات دولت محمد مرسي و حتي گرايش بخش مهمي از جامعه مدني به نظاميان، سيستم رياست جمهوري مصر و جدال ميان اخوان المسلمين و ارتش براي تصاحب هر چه بيشتر نهادهاي سياسي و قانوني و عدم برقراري نوعي شراكت در قدرت و نابرابري و فقر در مصر و تلاش ارتش براي بالا بردن هزينه انقلاب براي مردم؛ چهار عاملي هستند كه در مجموع، موجب عدم تحقق كامل انقلاب، تهديد دموكراسي براي فرادستان و جذاب شدن كودتا براي نظاميان مصر شد.

Theorists in various fields of social sciences blame various and sometimes contradictory factors for starting the protests in Egypt. Economists have focused on economic factors, and political scientists have focused on political elements. This causal-descriptive study, examining library and electronic sources, seeks to answer the question of why the democratic process in Egypt, which began with the 2011 revolution, failed and faced a military coup. The approach of the political economy of Ajamoglu and Robinson, taken from the book The Economic Roots of Dictatorship and Democracy, has been chosen as a theoretical framework. The findings of this study show that: The structural dependence of the Egyptian economy on foreign exchange resources and foreign exchange earnings and the impact of its fluctuations, the lack of intermediary role by the Egyptian middle class due to fear of the actions of Mohammad Morsi's government and even the tendency of an important part of civil society The military, the Egyptian presidential system, and the dispute between the Muslim Brotherhood and the military over the political and legal institutions and the lack of partnership in power, inequality and poverty in Egypt, and the military's efforts to raise the cost of the revolution for the people are four factors. All in all, the revolution did not materialize completely, threatening democracy for the upper classes and making the coup attractive to the Egyptian military.