بررسي تطبيقي عوامل موثر بر جايگاه حقوقي- اساسي دادستاني در ميان قوا

The Comparative Analysis of the Effective Factors on Prosecution’s Legal-Constitutional Status among the Powers

دادستاني از مهمترين نهادهاي عمومي در جهت تحقق حاكميت قانون و تضمين حق­ ها و آزادي­ هاي سياسي محسوب مي­شود. با اين حال در مورد جايگاه حقوقي- اساسي اين نهاد در ميان قوا مباني نظري يا رويه عملي واحدي وجود ندارد. در اين مقاله تلاش مي‌شود چهار عامل و دغدغه موثر بر موقعيت دادستاني در ميان قواي سه ­گانه بررسي شود. اين عوامل عبارت است از: استقلال دادستاني، تفكيك مقام تعقيب و قضاوت، لزوم خط­ مشي­ گذاري تعقيبي و پاسخگويي. در شرايطي كه قرار گرفتن دادستاني در ساختار قوه قضاييه، استقلال اين نهاد را تا حد مطلوب تامين مي‌كند، حضور قاضي و دادستان در يك ساختار، احتمال برهم خوردن تفكيك ميان مقام قضاوت و مقام تعقيب را افزايش مي­دهد. در مقابل با توجه به اختيار دادستان در اعمال صلاحديد در تعقيب، خط ­مشي­ گذاري در امر تعقيب و پاسخگويي اين نهاد از اهميت بسيار برخوردار است كه لازمه آن ارتباط و تعامل دادستاني با ديگر قوا به ويژه قوه مجريه است. قضاوت در مورد جايگاه مطلوب دادستاني در ميان قوا نيازمند ايجاد تعادل ميان اين چهار دغدغه و عامل موثر، با توجه به شرايط سياسي و زمينه­ هاي تاريخي شكل­ گيري قوا در هر نظام حقوقي است.

The Prosecution is one of the most important public institutions in the realization of the rule of law and the protector of political rights and freedoms. However, there is no theoretical basis or practical practice regarding the position of this institution among the three powers. Affected by the legal structure and historical and political issues of each country, four factors have been influential in the formation of the position of the Prosecutor's Office: the executive structure; the structure of the judiciary; the independent prosecution; and the elected prosecution, which makes it impossible to introduce a desirable and ideal model for all systems. However, this paper will attempt to examine the four factors and concerns about the prosecution's position among the three powers. These factors include: the independence of the prosecutor's office; the separation of the Prosecution and Adjudication; and the need for prosecution policy-making and accountability. For the desirable position of the prosecution among the powers, it is necessary to strike a balance among these four concerns and effective factors in accordance with the political situation and the historical context of the formation of powers in any legal system.