مبناي نظري بحث پيرامون مساله كيفيت قانون: چيستي و چرايي؟

Theoretical Basis for the Discussion on the Quality of Law: Concept and Requirement

با اينكه در آثار بسياري از فيلسوفان حقوقي رد پاي تاكيد بر برخي ويژگي­هاي قانون ديده مي­شود، اما تفكر نظام­ مند در خصوص اين موضوع در قرن اخير شكل گرفته است. ضرورت پرداختن به «ويژگي­هاي قانون»، «قانون خوب» و يا «با كيفيت»، در حقيقت برخاسته از تجربيات عملي دوران حيات «قانون» است كه پس از آن بر انديشه و نظر در باب آن نيز تاثير گذاشته است. قانون، به عنوان ابزار تنظيم روابط انساني با هدف محدود كردن قدرت و از بين بردن خودكامگي و پاسداري از حقوق شهروندان، خود در عمل با نقص­ هايي مواجه بوده كه آن را از رسيدن به اهداف از پيش تعيين شده مانع شده است. انديشمندان معاصر در صدد رفع اين نقص­ها و تبديل «قانون» به همان ابزار سودمند در جامعه هستند. مطالعه پيرامون اين ضعف­ها و راهكارهاي رفع آن، انديشه در باب «كيفيت قانون» را شكل داده است. اين مقاله بر آن است تا مبناي نظري و ضرورت انجام مطالعات پيرامون مساله كيفيت قوانين را بررسي كند. سوال­هاي اصلي اين نوشتار اين است كه چرا مساله كيفيت قوانين و بالا بردن سطح كيفي آن چه به لحاظ شكلي و چه از ديد محتوايي ضروري است و مبناي نظري اين ضرورت كدام است؟

Even though in the works of legal scholars, some notions regarding the characteristics of legal norms are included, the systematic approach to this issue has been established in this century. The necessity to investigate characteristics of legal norms, good legal norms, and qualified legal norms, is raised from the practical experience influencing the thoughts and opinions. As a tool for the adjustment of human communication, law is meant to follow goals such as limiting the power, fighting despotism and defending citizens’ rights. Yet, the law itself is encountered with deficiencies hindering it from achieving the goals. The contemporary scholars have put efforts to resolve the deficiencies to introduce the “law” as the true useful tool for society. Investigating the deficiencies and solutions has formed thoughts regarding the “quality of law”. In the present study, the bases and necessity of such investigations and studies is discussed. The present account of writing is divided into three sections: the essence and goals of investigating “quality of law”, necessity and reasons for investigating the issue, and the similar terms and definitions used erroneously as the quality of law.