دادگاه عالي قانون اساسي مصر و نظارت اساسي بر قوانين

Supreme Constitutional Court of Egypt and constitutional review of statutes

تضمين جايگاه والاي قانون اساسي در بين هنجارهاي حقوقي، اقتضاي آن را دارد كه سازوكار مؤثري براي صيانت آن در نظر گرفته شود. لذا، توجه به تجربه ديگر نظام­هاي حقوقي و از جمله، نظام حقوقي مصر، چه بسا مي­تواند به تبيين سازوكاري مؤثر براي صيانت از قانون اساسي در ايران كمك كند. در اين باره بايد اشاره كرد كه مقنن اساسي مصر در سال 1971 با توجه به مسئله ضرورت صيانت از قانون اساسي، دادگاه عالي قانون اساسي را شكل داده است. اين نهاد در حال حاضر صيانت از قانون اساسي سال 2014 را بر عهده دارد كه در ماده 192 قانون اساسي و ماده 25 قانون دادگاه عالي قانون اساسي، تحت عنوان وظيفه «نظارت اساسي بر قوانين و مقررات» به آن تصريح شده است. از آنجا كه قوانين در نظام حقوقي مصر متنوع هستند، لازمه كارآمدي نظام نظارت اساسي بر قوانين، آن است كه تمام قوانين در قلمرو نظارت اساسي دادگاه جاي گيرند. بر اين اساس، قوانين اعم از عادي، مكمل قانون اساسي، مصوب همه‌پرسي، قوانين ملغي، آيين‌نامه داخلي مجلس، معاهدات بين‌المللي و مصوبات قانوني رئيس‌ جمهور موضوع نظارت اساسي دادگاه مزبور قرار مي‌گيرند. با وجود اين، قانون بازنگري قانون اساسي از دايره نظارت اساسي اين دادگاه خارج است. در اين مقاله كارآمدي نظارت اساسي بر قوانين در حقوق مصر مورد بررسي قرار گرفته است.

The Egyptian Constitution of 1971 addressed the issue of the necessity of protecting the Constitution and established the Supreme Constitutional Court for this task. This body is currently is protecting the Constitution of 2014, as stipulated in Article 192 of the Constitution and Article 25 of the Supreme Constitutional Court of Egypt, as the task of "monitoring the constitutionality of statutes and regulations". While the laws in the Egyptian legal system are diverse, the effectiveness of the constitutional review system requires the adoption of ordinances to expand the scope of the Supreme Constitutional Court. One of these ordinances is that all laws are subject to the constitutional review of the Court. Accordingly, ordinary laws, Supplementary Constitutional Laws, laws approved by the referendum, abolished laws, parliamentary internal regulations, international treaties, and decisions of the president are subject to the constitutional review of the Supreme Constitutional Court. This is a mark of the effective and genuine constitutional review system in Egypt. However, the Constitutional Amendment rule is out of the constitutional review scope of the Supreme Constitutional Court. In this article, the efficiency of the constitutional review of statutes in the law of Egypt has been investigated.