كليدواژه :
كاركردهاي اجرايي , توجه , بازداري پاسخ , اختلال رياضي
چكيده فارسي :
هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي آموزش كاركردهاي اجرايي بر عملكرد توجه و بازداري پاسخ در دانش‌آموزان داراي اختلال رياضي است. اين پژوهش از طرح شبه‌آزمايشي پيش‌آزمون پس‌آزمون و پيگيري همراه با گروه كنترل بود. جامعه آماري پژوهش را كليه دانش‌آموزان دچار اختلال يادگيري رياضي مراجعه كننده به مركز ناتواني يادگيري آموزش و پرورش شهر بوشهر به تعداد 143 نفر در سال تحصيلي 98-1397 بود. از ميان آن‌ها به روش نمونه‌گيري در دسترس 40 نفر كه ويژگي‌هاي لازم بر اساس آزمون تشخيص اختلال رياضي ملك‌پور (1373)، آزمون وكسلر و ملاك‌هاي ويرايش پنجم كتاب راهنماي تشخيصي و آماري اختلال‌هاي رواني را داشتند فهرست شدند و سپس در دو گروه آزمايش و كنترل (هر گروه 20 نفر) گمارش شدند. براي سنجش عملكرد توجه، از خرده مقياس خطاي حذف آزمون عملكرد پيوستة TOVA (رازولد، ميرسكي، ساراسون، برانسوم و بك، 1956) و براي ارزيابي عملكرد بازداري پاسخ از خرده مقياس خطاي ارتكاب آزمون TOVA (رازولد، و همكاران، 1956) استفاده شد. گروه آزمايش به مدت يازده جلسه 60 دقيقه‌اي و به‌صورت گروهي تحت آموزش قرار گرفت. داده‌هاي حاصل از پژوهش با آزمون تحليل واريانس با اندازه-گيري مكرر مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت.
يافته‌ها نشان داد آموزش كاركردهاي اجرايي در گروه آزمايش موجب بهبود عملكرد توجه و بازداري پاسخ شده است و اين تاثير در مرحله پيگيري دو ماهه پايدار ماند (05/0˂P). با توجه به يافته‌هاي به‌دست‌آمده از مطالعه حاضر مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه آموزش كاركردهاي اجرايي مي‌تواند به عنوان يك روش مداخله‌اي در بازداري و بهبود عملكرد توجه دانش‌آموزان با اختلال يادگيري رياضي استفاده شود
چكيده لاتين :
The aim of this study was to examine effectiveness of executive functions training on attention and response inhibition in students with dyscalculia. This study was semi-experimental pre-test, post-test, and follow-up with control and experimental group. The statistical population consisted of 143 students with dyscalculia who had been referred by the schools to the Center for Learning Disabilities of Boushehr province’s Department of Education in 2018-2019 school year. Of these, using convenience sampling and considering the requirements of the research project based on Malekpour Dyscalculia Diagnosis Test (1994), Wechsler Intelligence Scale of Children, the fifth Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder (DSM-5), 40 students were selected and assigned to an experimental group and a control group. The omission error and commission error sub-scales of the Test of Variables of Attention (TOVA) (Rosvold, Mirsky, Sarason, Bransome & Beck, 1956) were utilized to evaluate attention and response inhibition performance, respectively. The experimental group received 11 sessions (60 minutes each) of group training. For statistical data analysis, variance analysis with repeated measures is used. Findings showed that executive functions training has a significant effect on attention and response inhibition and this effect remains unchanged in the two-month follow-up phase. Finally, we may conclude that executive functions training, as an effective and functional intervention, could be used to improve inhibition and attention performance of students with dyscalculia.
