بررسي تعهد دولت ها نسبت به امنيت آب در حقوق بين‌الملل

Examination of States' Obligation to Water Security in International Law

رابطه آب و انسان همواره ماهيتي دوگانه داشته است. از يك‌سو انسان و حيات اوست كه به وسيله آب حفظ مي­ شود و از سوي ديگر حفظ كميت و كيفيت آب‌هاي شيرين موجود در اين كره خاكي در گروي چگونگي فعاليت­هاي انسان است. هم‌زمان با شدت گرفتن بحران آب در جهان، تلاش براي رفع آن و ايجاد حالت امنيت آب به يكي از دغدغه­ هاي مهم جامعه بين ­المللي بدل شده است. مسئله مهمي كه در اين زمينه جلب توجه مي‌كند اين است كه آيا حقوق بين‌الملل تاكنون توانسته است دولت‌ها را به تأمين امنيت آب متعهد سازد؟ در پژوهش حاضر سعي شده است با استفاده از داده­ هاي كتابخانه ­اي و روش توصيفي- تبييني اين مسئله مورد واكاوي قرار گيرد. بررسي‌ها نشان مي­دهد كه مسئله امنيت آب اگرچه تاكنون به طور مستقيم موضوع قواعد حقوق بين‌الملل واقع نشده، ليكن بر اساس اصول و قواعد كلي و مقررات ساير حوزه‌هاي حقوق بين‌الملل و در راستاي تأمين صلح و امنيت بين ­المللي، مي‌توان تعهداتي را استنباط كرده و الزاماتي را متوجه دولت‌ها دانست و به اين ترتيب خلأ حقوقي درباره تأمين امنيت آب را ترميم كرد؛ هرچند اتخاذ گام مؤثر در اين مسير نيازمند آن است كه بنيان روابط دولت­ها، اين كنشگران اصلي عرصه بين ­الملل از سطح همكاري فراتر رفته و بيش از پيش به همبستگي و بهره ­گيري از مشاركت ديگر كنشگران ذي‌ربط بيانجامد. البته هم‌زمان تلاش در جهت توسعه حقوق بين‌الملل نيز در اين زمينه ضروري مي‌نمايد.

The relationship between water and human beings has always had a dual nature. On the one hand, it is human and his life that is preserved by water and on the other hand, conservation of quantity and quality of existing fresh waters on the Earth depends on human activities. With intensifying water crisis in the world, attempts to eliminate it and establish a state of water security have become one of the major concerns of the international community. The main issue is that whether international law has been able to oblige States to provide water security? In this study, this issue is examined by using library data and descriptive- analytical method. Studies show that although international law has not addressed the issue of water security directly; but on the basis of general principles of international law, we can infer obligations and impose requirements on States and thus, remedy the vacuum on water security. This study maps out such principles in order to sketch a framework for the governing rules of water security in international law.