نقش و مسئوليت مراكز پاياپاي در تراكنش هاي الكترونيكي وجوه

The Function and Liability of the Clearing House in the Electronic Transaction of Funds

تراكنش الكترونيكي وجوه به معني انتقال وجهي است كه دست‌كم يك مرحله از عمليات آن به‌صورت الكترونيكي انجام ‌شود. در اين نوع تراكنش‌ها اگرچه مشتري، انجام تراكنش را مستقيماً از بانك انتقال‌دهنده درخواست مي‌كند اما بخشي از عمليات تراكنش توسط مركز پاياپاي يا بانك واسط انجام مي‌شود. اين مركز به‌ظاهر رابطه مستقيمي با مشتري ندارد ازاين‌رو اين سؤال مطرح مي‌شود كه در صورت استناد خسارت به عمليات اين مركز، آيا وي در مقابل مشتري مسئوليت دارد يا خير؟ به نظر مي‌رسد مسئوليت مركز پاياپاي در مقابل مشتري نوعي مسئوليت حرفه‌اي است كه آن را «مسئوليت قانوني» مي‌ناميم. مسئوليت حرفه‌اي، نوعي مسئوليت محض بوده و صرف استناد خسارت به مركز پاياپاي موجب مسئوليت اوست و تنها عاملي كه مي‌تواند بانك را از مسئوليت بري كند اثبات قوه قاهره است اما بايد توجه داشت كه اين مركز فقط انجام بخشي از عمليات تراكنش را بر عهده دارد و مابقي عمليات بر عهده بانك انتقال‌دهنده و انتقال گيرنده است. ازاين‌رو مشتري براي اقامه دعوا عليه اين مركز بايد اثبات نمايد كه علت بروز خسارت، بخشي از عمليات است كه بر عهده مركز پاياپاي بوده است.

Electronic transaction means any exchange of funds where, at least, one operation is conducted using electronic means. In these transactions, although the customer demands transaction to Transferring bank, but the electronic transaction part are doing by Clearing House or Intermediary bank. It concepts that Clearing House has not direct relationship with customer, consequently, the question arises that if damages caused by him, Is he liable against customer? It seems that the clearing house’s liability against its customers is a type of professional liability with a dual state that is a combination of contractual and civil liability named it “legal basis” that is composed of civil and contractual liability. In addition, the liability of clearing house is strict and the mere reference of damage to him leads to its liability and it is only through proof by the force major can be exempted from liability. Attending to clearing house obligate the part of transaction mere and other part of transaction undertake by transferring and transferred bank, consequently, in loss claim action, the customer should prove that damage refer to clearing house.