ابعاد سلامت و آسيب شناسانه فرزند پروري در خانواده هاي ايراني: يك پژوهش كيفي

Healthy and pathological aspects of parenting among Iranian families: A qualitative research

هدف پژوهش حاضر بررسي ابعاد سلامت و آسيب شناختي فرزندپروري در خانواده هاي ايراني بود. طرح اين پژوهش كيفي و شيوه مورد استفاده در آن، طرح داده بنياد است. جامعه پژوهش شامل كليه والدين مسلمان داراي فرزند بالاي ده سال ساكن تهران و كرج در مقطع زماني تابستان 1395 تا تابستان 1396 بود. نمونه مورد بررسي 44 نفر از والدين مسلمان ايراني بودند كه با مصاحبه نيمه ساختار يافته مورد مطالعه قرار گرفتند. داده هاي حاصل از مصاحبه ها، بر اساس الگوي پارادايمي يا مدل اشتراوس و كوربين از طرح داده بنياد مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در نهايت، حاصل كدگذاري هاي باز، محوري و گزينشي، 216 كد اوليه، 9 مقوله 3 مضمون بود. در تجزيه و تحليل محوري كدهاي اوليه، 9 مقوله اصلي عبارت بودند از: طرد كردن، محبت/حمايت، مراقبت افراطي، انعطاف ناپذيري، ساختار متعادل، آشفتگي، اجبار، قاطعيت/حمايت از خودمختاري، و اهمال/ انفعال. اين مقولات را مي توان به لحاظ مفهومي از هم متمايز نمود؛ هر چند وجوه مشتركي نيز با هم دارند. در ادامه تحليل و در كدگذاري گزينشي، 9 مقوله اصلي، حول 3 مضمون انسجام يافتند كه عبارت بودند از: صميمت (طرد كردن، محبت/حمايت، مراقبت افراطي)، ساختار/قانون (انعطاف ناپذيري، ساختار متعادل، آشفتگي)، خودمختاري/آزادي عمل(اجبار، قاطعيت/حمايت از خودمختاري، اهمال/ انفعال). از مقولاتي كه حول هر مضمون سازمان مي يابند، مقولات مياني، حالتي متعادل و سالم را ترسيم مي كند و دو مقوله اول و آخر نشان دهنده جنبه هاي آسيب شناختي آن مضمون هستند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه بيشتر والدين مورد مطالعه، از نوعي سبك استبدادي در فرزندپروري (تركيب مراقبت افراطي، انعطاف ناپذيري و اجبار) استفاده مي كنند و فرزندپروري سالم (تركيب محبت/حمايت، انعطاف پذيري و حمايت از خودمختاري) در رتبه دوم قرار داشت.

The aim of this study was to investigate the health and pathological aspects of parenting in Iran. This study has a qualitative design and the method used is Grounded Theory (GT). The population consisted of all Muslim parents with children over 10 years of age, living in Tehran and Karaj during the summer of 2016 to the summer of 2017. The sample contained 44 Muslim parents who were studied through semi-structured interviews. The interviews’ data analyzed based on Grounded Theory model and eventually, the result consisted of open, axial and, selective coding, 216 initial codes, 9 concepts and 3 cluster. In the axial analysis of the initial codes, 9 concepts(parenting styles) were extracted: rejection; kindness/support; over protection; inflexibility; optimum structure; chaos; coercion; assertiveness; autonomy support; negligence/passivity. These concepts can be conceptually distinguished although they have common features. In the following analysis and selective coding, 9 concepts are integrated around 3 major axis: intimacy (rejection; kindness/support; over protection); structure/law (inflexibility; optimum structure; chaos); autonomy/freedom of action (coercion; assertiveness; autonomy support; negligence/passivity). Of the three concepts that were organized around each axis, the medium concept draws a balanced and healthy situation and two other concepts represent the pathological aspects of that axis. The results of this study showed that most of the parents involved in the study used a kind of authoritarian parenting style (the combination of over protection, inflexibility and coercion). Healthy parenting (the combination of kindness/support, optimum structure and autonomy support) is in second rank.