نقش ميانجي‌گر صفات شخصيتي پيشنهادي DSM-5 در اثربخشي درمانگري شناختي رفتاري بر اختلال بي‌خوابي دانشجويان دانشگاه كردستان

The Mediating Role of the DSM-5 Presented Personality Traits in the Effectiveness of Cognitive Behavior Therapy on Insomnia Disorder in Students of the University of Kurdistan

مقدمه: بي‌خوابي از شايع‌ترين اختلال‌هاي خواب و درمانگري شناختي رفتاري از جمله روش‌هاي درماني مؤثر براي آن است. صفات شخصيت، علاوه بر اينكه يك عامل احتمالي آماده ساز و تداوم بخش بي‌خوابي است مي‌تواند پيش‌بيني كننده پيامدهاي مداخلات درماني براي اين اختلال باشد. هدف پژوهش حاضر تعيين نقش ميانجي‌گر صفات شخصيتي پيشنهادي (دي. اس. ام. - 5) در تأثير درمانگري شناختي رفتاري بر علايم بي‌خوابي دانشجويان دانشگاه كردستان بود. روش: 34 نفر از دانشجويان مبتلا به بي‌خوابي با روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند، در دو گروه 17 نفري آزمايش و كنترل قرار گرفتند و با پرسشنامه‌ي شدت بي‌خوابي و پرسشنامه‌ي شخصيت براي (دي. اس. ام. - 5) مورد ارزيابي قرار گرفتند. طرح پژوهشي، از نوع آزمايشي همراه با پيش‌آزمون و پس‌آزمون بود. داده‌ها با آزمون‌هاي آماري توصيفي و تحليل كواريانس تك متغيره و با استفاده از نسخه 22 نرم‌افزار (اس. پي. اس. اس.) تجزيه و تحليل شدند. نتايج: نتايج پژوهش بيانگر كاهش معنادار در نمرات آزمون‌هاي شدت بي‌خوابي در گروه آزمايش، نسبت به شركت‌كنندگان گروه كنترل بود كه اين نشان‌دهنده‌ي اثربخشي درمان بود. علاوه بر اين، نتايج نشان داد كه نمرات بالا در تمام صفات شخصيتي پيشنهادي (دي. اس. ام. - 5) ارتباط معناداري با كاهش اثرات درماني داشتند. از آن ميان، نقش صفات عجيب و غريب بودن، خودبزرگ بيني، توجه‌طلبي، فقدان احساس لذت، اجتناب از صميمي‌شدن، حواس‌پرتي، تحريك‌پذيري و بي‌ثباتي هيجاني بيش از ساير صفات بود. بحث و نتيجه‌گيري: صفات شخصيتي مرضي قادر هستند شرايط درماني بيماران را پيچيده‌تر و اثربخشي درماني شناختي رفتاري را كاهش دهند. بنابراين، لازم است كه پيش از آغاز مداخلات درماني مورد ارزيابي قرار گيرند و در صورت امكان، خود آنها در كانون درمان قرار گيرند.

Insomnia is the most common sleep disorders and cognitive-behavioral therapy is an effective treatment of it. Personality traits, in addition to have a preparing and maintaining role in insomnia, can predict the outcomes of therapeutic interventions for it. The aim of this study was to the determination of the mediating role of the presented personality traits of DSM-5 in the effectiveness of cognitive behavioral therapy on insomnia disorder in students of the University of Kurdistan. Methods: 34 students with insomnia were selected by convenience sampling, 17-person experimental and control groups, with Insomnia Severity Index and Personality Inventory for DSM-5 were assessed. The research design was experimental with pre-test and post-test. Data with descriptive statistical tests and univariate covariance analysis using SPSS software version 22 were analyzed. Results: The results indicate a significant reduction in insomnia severity scores in the experimental group, compared to the control group participants have indicated that this the effectiveness of the treatment. The results showed that the high scored traits were significantly associated with therapeutic effects. Among them, the most hindering traits was eccentricity, attention seeking, anhedonia, intimacy avoidance, distractibility, impulsivity and emotional instability was more than other traits. Conclusion: Pathological personality traits are able to reduce the effects of cognitive behavioral therapy. Therefore, it is necessary to be considered before the treatment and, if it is possible, to be treated.