حمايت از اجساد درحقوق بين الملل بشر دوستانه و ديدگاه اسلامي

Protecting the Dead Bodies under International Humanitarian Law and Islamic Views

حقوق بين­ الملل بشر دوستانه حمايت­ هاي متعددي را در مورد رفتار احترام ­آميز با اجساد درگذشتگان جنگ­ ها مقرر داشته است. اين حمايت­ ها، با تعهد به جستجوي مفقودين آغاز شده و تا دفن محترمانه­ ي اجساد ادامه دارد. علاوه بر مشكلات مربوط به اجراي اين مقررات، نظام حقوق بشر دوستانه در جرم ­انگاري برخي رفتارها عليه اجساد مانند نبش قبرهاي غير مجاز، موانع شناسايي اجساد و رها ساختن آن­ها در ميدان جنگ دچار كاستي است. از آنجا كه منشأ بسياري از مقررات بشردوستانه­ ي حمايتي در زمينه­ ي اجساد، تعاليم اديان الهي است، دراين مقاله، حمايت از اجساد در چارچوب منابع فقه اسلامي مطالعه شده است. احترام به شخصيت انسان پس از مرگ، ضرورت خاك­سپاري فوري اجساد و حرمت قطع عضو اجساد كشته­ شدگان در جنگ به عنوان يك تكليف ديني در روايات معصومين (ع) و آراء فقيهان مسلمان برجسته است. اگر چه دفن با آداب ويژه اسلامي با توجه به نقش محوري ايمان و اعتقاد به توحيد و معاد در جهان ­بيني اسلامي، اختصاص به اجساد مسلمانان دارد، اما بر پايه­ ي ضوابط فقه اسلامي ناظر به احكام ثانويه، ضرورت دفن به همه اجساد كشته­ شدگان در جنگ تسري مي ­يابد. علاوه بر ملاحظات بهداشتي و اهميت تبادل اجساد و در نتيجه ضرورت نگهداري و دفن آنان، امروزه دولت­ هاي مسلمان به موجب اسناد بين ­المللي بشر دوستانه نيز متعهد به رعايت اين حمايت ها هستند

International humanitarian law has provided numerous protections for respectful behavior with the dead bodies of the wars. These protections begin with the obligation to seek the missing and continue until the respectful burying of the bodies. In addition to the problems associated with the implementation of these regulations, the humanitarian law system is grappled with deficiency in criminalization of certain behaviors against bodies such as unauthorized exhumation, obstacles to the identification of bodies and uncared for them on the battlefield. Since the source of many humanitarian protective laws related to the bodies is the teachings of divine religions, in this article, the protection of bodies in the context of sources of Islamic jurisprudence has been studied. Respect for human personality after death, necessity of the urgent burial of corpses, and the prohibition of the amputation of the dead bodies in the war as a religious duty are highlighted in the traditions of the Infallibles (Ma'soumin) and the views of Muslim jurisprudents. Although burying with special Islamic rituals, in accordance with the pivotal role of faith and belief in Tawhid and Resurrection (Ma'ad) in the Islamic worldview is devoted to the bodies of Muslims, but based on the standards of Islamic jurisprudence regarding the secondary decrees, the necessity of burial is extended to all dead bodies of the war. Along with health considerations and the significance of exchanging the corpses and consequently the necessity to keep and bury them, currently, Muslim governments are obliged to complying with these protections through international humanitarian documents.