ارزيابي حافظه آينده‌نگر، تصميم‌گيري خطرپذير و تصميم‌گيري همكارانه در بين افراد با تيپ شبانه‌روزي صبحگاهي و شامگاهي

Assessment of Prospective Memory, Risky Decision-Making, Collaborative Decision-Making among Individuals with Morning and Evening Circadian Typology

مقدمه: ابعاد زيستي شخصيت بر ابعاد شناختي افراد تاثير دارند. پژوهش حاضر جهت مقايسه حافظه آينده‌نگر، تصميم‌گيري خطرپذير، تصميم‌گيري همكارانه در افراد با الگوهاي شبانه‌روزي صبحگاهي و شامگاهي انجام شد. روش: اين تحقيق با رويكرد روش‌شناسي كمي در قالب يك طرح علّي-مقايسه‌اي در دو گروه افراد با الگوهاي صبحگاهي و شامگاهي مورد بررسي قرار گرفت. نمونه پژوهش شامل 70 دانشجوي دختر و پسر 18 تا 32 ساله، دانشجوي كارشناسي يا كارشناسي ارشد بود كه با استفاده از فراخوان و آزمون غربال‌گري صبحگاهي- شامگاهي انتخاب شدند. افراد انتخاب شده شامل 38 نفر صبحگاهي و 32 نفر شامگاهي بودند كه در دو جلسه صبح و عصر مورد بررسي قرار گرفتند. از يك پرسشنامه صبحگاهي- شامگاهي و تكاليف شناختي كامپيوتري حافظه آينده‌نگر مبتني بر زمان، تكليف قمار آيووا، تصميم‌گيري همكارانه (معماي زنداني) به عنوان ابزار جمع‌آوري داده‌ها استفاده شد. نتايج: تحليل آماري با استفاده از آزمون تحليل واريانس چند متغيري نشان داد كه بين دو گروه افراد با الگوي شبانه‌روزي صبحگاهي و شامگاهي از نظر حافظه آينده‌نگر، تصميم‌گيري خطرپذير تفاوت معنادار وجود دارد. نتايج نشان داد كه عملكرد حافظه آينده‌نگر در گروه شامگاهي بهتر از گروه صبحگاهي بود. همچنين ميزان تصميم‌گيري خطرپذير در گروه شامگاهي بالاتر از گروه صبحگاهي مي‌باشد. بحث و نتيجه‌گيري: بنابراين نتايج پژوهش بيانگر اين است كه بين دو گروه صبحگاهي و شامگاهي از نظر كاركردهاي شناختي در حافظه آينده‌نگر، تصميم‌گيري خطرپذير تفاوت وجود دارد.

Introduction: Biological aspects of personality have an influence on people psychological dimensions. The present study was aimed to compare prospective memory, risky decision-making, collaborative decision-making between individuals with morning and evening circadian typology. Methods: For this purpose, a study with quantitative methodology approach and a descriptive design was conceived. The population included 70 male and female undergraduate or graduate students, 18 to 32 years old, were recruited using evening-morningness screening tests. The selected students included 38 morning and 32 evening types and were examined at two morning and afternoon sessions. Morningness and eveningness questionnaire and computerized cognitive tasks including Time-Based Prospective Memory (TBPM), Iowa Gambling Task (IGT), collaborative decision making (prisoner's dilemma), were empoloyed for gathering data. Results: Statistical analysis using multivariate analysis of variance and showed that there are significant differences in prospective memory, risky decision-making between groups with morning and evening circadian type. Results showed that prospective memory performance in the evening type was better than the morning one. In addition, scores of risky decision-making in the evening group were higher than the morning one. Conclusions: So the results of this study showed a significant difference between the two groups in cognitive functions on prospective memory, risky decision-making.