پديد آورندگان :
يعقوبي، ابوالقاسم دانشگاه بوعلي سينا - گروه روانشناسي , عروتي موفق، اكبر دانشگاه بوعلي سينا - گروه معارف , دلفان بيرانوند، ارزو دانشگاه بوعلي سينا
كليدواژه :
اخلاق , هوش اخلاقي , نهج‌البلاغه , امام علي (ع) , نظريه هوش اخلاقي بوربا
چكيده فارسي :
اين پژوهش، با هدف بررسي مبنا و ابعاد هوش اخلاقي براساس فرهنگ نهج‌البلاغه و بررسي تطبيقي آن با مبنا و نظريه هوش اخلاقي بوربا انجام شد. پژوهش حاضر در چارچوب رويكرد كيفي انجام شده است. داده ها شامل نهج‌البلاغه بود كه بر اين اساس از طريق نمونه‌گيري هدفمند بخشهايي از خطبه ها، نامه ها و حكمتهاي نهج‌البلاغه جهت بررسي مؤلفه هاي هوش اخلاقي انتخاب شدند. به اين منظور متن نهج‌البلاغه با روش تحليل محتوا با استفاده از سه فرايند پياده سازي، كدگذاري باز و كدگذاري انتخابي موردبررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه ابعاد هوش اخلاقي براساس فرهنگ نهج‌البلاغه شامل بعد شناختي (تأملي، دانش/ عقل)، بعد معنوي (قدرشناسي، خودسازي، خودكنترلي و وجدان)، بعد اجتماعي (روابط بين فردي، خير عمومي، انصاف/ عدالت) و بعد عاطفي (مهرباني، احترام، همدلي، بردباري ، صبر، مسؤوليت پذيري و گشاده‌رويي) است و مبناي هوش اخلاقي شامل خدامحوري و در مرحله بعدي آن انسان‌محوري ميباشد. درحالي‌كه مبناي هوش اخلاقي از ديدگاه بوربا انسان‌محوري است؛ بنابراين ميتوان بيان كرد كه براساس فرهنگ نهج‌البلاغه تعادل بين ابعاد هوش اخلاقي با مبناي خدامحوري و انسان‌محوري براي رفتار اخلاقي ضرورت دارد.
چكيده لاتين :
The purpose of this study was to investigate the basis and dimensions of moral intelligence based on the culture of Nahjulbalagheh and its comparative study was done using Borba's basis and moral intelligence theory. This study is conducted based on quality framework approach, Data included Nahjolbalaghe which were selected through meaningful sampling of parts of sermons, letters, and wisdoms to examine the components of moral intelligence. Contexts of Nahjulbalagheh were evaluated using three processes including implementing, open coding, and selective coding. Findings showed that dimensions of moral intelligence based on the culture of Nahjulbalagheh included the cognitive dimension (reflection, science / reason), spiritual dimension (gratitude, self-improvement, self- control, and conscience), the social dimension (interpersonal relationships, general good, fairness / justice), and affection dimension (kindness, respect, empathy, tolerance / patience, responsibility and openness), and the basis for moral intelligence is God-centered, and in the next step, it is human-centered. While the basis of moral intelligence from the Borba’s point of view is human- centered. Therefore, we can say that based on Nahjulbalagheh's culture, the balance between dimensions of moral intelligence with a God-centered and human-centered basis for moral behavior is necessary.
