نقش منبع كنترل و توانايي حل مسئله اجتماعي در پيش‌بيني انگيزه پيشرفت دانش‌آموزان

Investigate the role of locus of control and social problem-solving competence in predicting students’ achievement motivation

هدف پژوهش حاضر بررسي نقش منبع كنترل و توانايي حل مسئله اجتماعي در پيش ­بيني انگيزه پيشرفت دانش ­آموزان شهر كرج است. مطالعه حاضر از نوع مطالعات همبستگي است. جامعه آماري اين پژوهش شامل كليه دانش ­آموزان دختر و پسر منطقه چهار كرج در سال تحصيلي 95-1394 است كه از اين ميان تعداد 200 دانش‌آموز (100 دانش ­آموز دختر و 100 دانش ­آموز پسر) به عنوان نمونه با روش نمونه گيري خوشه ­اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند. براي سنجش متغيرهاي پژوهش از پرسشنامه انگيزه پيشرفت هرمنس (1970)، مقياس منبع كنترل راتر (1966) و فرم كوتاه پرسشنامه حل مسئله اجتماعي دزوريلا و همكاران (2002) استفاده شد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون استفاده شد. نتايج پژوهش نشان داد كه بين منبع كنترل و انگيزش پيشرفت رابطه مثبت و معنادار، بين مؤلفه‌هاي جهت گيري مثبت به مسئله و حل مسئله منطقي با انگيزش پيشرفت رابطه مثبت و معنادار، بين جهت گيري منفي به مسئله و سبك اجتنابي با انگيزش پيشرفت رابطه منفي و معنادار و بين سبك تكانشي با انگيزش پيشرفت رابطه معنادار وجود ندارد. همچنين نتايج تحليل رگرسيون نشان داد كه منبع كنترل و توانايي حل مسئله پيش‌بيني كننده‌اي قوي براي انگيزه پيشرفت مي‌باشند.

The purpose of the present research is to investigate the role of locus of control and social problemsolving competence in predicting students’ achievement motivation in Karaj, Iran. The present study is of the correlational research type. The research population includes all female and male students in District four in Karaj, from among whom 200 students (100 female students and 100 male students) were selected as the sample with the multistage cluster sampling method. For assessment of the research variables, Hermens’ (1970) achievement motivation questionnaire, Rotter’s (1966) locus of control scale, and the revised shortform social problem-solving questionnaire were used. Pearson’s correlation coefficient and regression analysis were used for data analysis. The results of the research demonstrated that there is significant correlation between locus of control and achievement motivation and all the social problemsolving components except the impulsiveness component. Furthermore, the results of regression analysis demonstrated that locus of control and problem-solving competence are powerful predictors of achievement motivation.