اثر بخشي آموزش مبتني بر الگوي مفهوم محور بر تفكر خلاق و يادگيري خود تنظيمي در درس علوم پايه ششم ابتدايي

The Effectiveness of a Concept-Based Model of Education on Creative Thinking and Self-Regulated Learning in Experimental Sciences Course of the Sixth Grade

هدف پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي آموزش مبتني بر الگوي مفهوم محور بر تفكر خلاق و خود تنظيمي يادگيري بود. روش مطالعه شبه آزمايشي و با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري شامل تمامي دانش‌آموزان پايه ششم دوره ابتدايي در دبستان‌هاي شهر كامياران در سال تحصيلي 98-1397 بودند كه با روش نمونه‌گيري تصادفي، نمونه منتخب در دو گروه تقسيم شدند (24 نفر گروه آزمايش و 21 نفر گروه كنترل). آموزش الگوي تدريس مفهوم محور در قالب 8 جلسۀ نيم ساعته در 4 هفته (هر هفته 2 جلسه) به گروه آزمايش داده شد و گروه كنترل، تدريس سنتي و مرسوم را دريافت نمودند. ابزارهاي گردآوري داده­ها نيز شامل پرسشنامه تصويري سنجش خلاقيت تورنس(2002) فرم الف و پرسشنامه راهبردهاي يادگيري خود تنظيمي سواري و عرب‌زاده(1392) بودند. نتايج تحقيق با تحليل كوواريانس چند متغيره نشان داد، دانش‌آموزاني كه از طريق الگوي مفهوم محور آموزش ديده بودند نمرات تفكر خلاق و يادگيري خود تنظيمي بالاتري در مقايسه با دانش‌آموزاني كه اين آموزش را دريافت نكرده بودند كسب كردند(0/001>p). با توجه به اثربخشي آموزش الگوي مفهوم محور، بايد در دوره ابتدايي به خصوص در درس علوم تجربي بيش از پيش به اين روش توجه نمود و به معلمان اينگونه روش‌ها را توصيه كرد.

The present research aimed at studying the effectiveness of a concept-based model of education on creative thinking and self-regulated learning. The methodology was quasi-experimental with pre-test post-test control group design. The statistical population included all students of the sixth grade, educating at elementary schools of Kamyaran in 2018-2019. The selected sample was divided, through random sampling, into two groups: 24 persons for the experimental group and 21 for the control group. The experimental group received 8 thirty-minute sessions of the concept-based model of education for 4 weeks (2 sessions per week). The control group received the common traditional teaching approach. The data collection tools included the Torrance Tests of Creative Thinking (Figural Test, Form A) and Sevari and Arabzadeh’s Self-Regulated Learning Strategies Questionnaire (2013). The results of multivariate analysis of covariance showed that the students who received the concept-based model of education achieved higher scores than the control group in creative thinking and self-regulated learning tests (p<0.001). Given the effectiveness of the concept-based model of education, the teachers are recommended to use such methods in elementary grades, particularly in the Experimental Sciences course.