تبيين شكاف ميان برنامه هاي درسي قصد شده، اجرا شده و كسب شده دورۀ اول متوسطه و ارائه راهكارهاي عملياتي

Causes of the Gap between Junior High School Intended, Implemented, and Attained Curricula and Ways of Bridging It

پژوهش حاضر با هدف شناسايي عوامل ايجاد شكاف ميان بين سه برنامه درسي قصدشده، اجرا شده و كسب شده در دورۀ اول متوسطه صورت گرفته است و از نوع توصيفي ميداني و مطالعه اسنادي است. نمونه آماري دو گروه 30 و 50 نفري از برنامه ريزا ندرسي و افراد صاحب نظر و ده گزارش ارزشيابي از برنامه هاي درسي دوره اول متوسطه بوده كه در پنج سال اخير به اجرا درآمده است. براي گردآوري اطلاعات از پرسشنامه و مطالعه كتابخانه اي و براي تجزيه و تحليل داده ها از آمار توصيفي و استنباطي استفاده شده است. يافته ها نشان داده كه به منظور كاهش شكاف ميان سه برنامه درسي قصد شده، اجرا شده و كسب شده، ضروري است راهكارهاي زير از سوي برنامه ريزان درسي به كار گرفته شوند: در بعد برنامه درسي قصد شده، متناسب سازي برنامه هاي درسي با رشد سني و عقلاني دانش آموزان، تبيين جنبه هاي كاربردي محتوا، توجه به باورهاي اعتقادي، اجتماعي و فرهنگي و ارزشهاي حاكم بر جامعه و پرهيز از مفاهيم بسيار انتزاعي و بسيار دشوار مي تواند كارساز باشد. در بعد برنامه درسي اجرا شده، گسترش دوره هاي ضمن خدمت (حضوري و مجازي) و ارتقاي كيفيت آنها و اختصاص دادن زمان كافي براي تبيين برنامه جديد و توجه به تربيت معلمان واجد صلاحيت در دروسي كه نياز به معلم متخصص دارند، در اولويت قرار گيرد. در بعد برنامه درسي كسب شده، آشنا كردن معلمان با شيوه ها و اصول ارزشيابي در طراحي سوالات مفهومي و استاندارد با توجه به تفاوتهاي فردي دانش آموزان مي تواند در يادگيري موضوعات درسي موثر باشد.

To identify the causes of the perceived gap between junior high school intended, implemented, and attained curricula, a group of 30 curriculum planners, 50 educational experts, and a set of 10 evaluation studies conducted within the previous 5 years were consulted through the use of a questionnaire and an observation list. Data analyses revealed that bridging the existing gap between the three curricula requires adjusting the intended curriculum to the learners’ levels of development, emphasizing the applicability of the content, attending to the social values and cultural beliefs, and avoiding highly abstract and difficult concepts. As for the implemented curriculum, it is the expansion and improvement of the in-service courses (real & virtual) and the training of specialized teachers for subjects that require specialized knowledge that need to be prioritized. Familiarization of teachers with methods and principles of evaluation and test construction, in the light of individual differences among learners, can help with the improvement of the curriculum outcome.