ارزيابي سواد اطلاعاتي كشاورزان و عوامل مرتبط با آن: مطالعه موردي منطقه طُرق مشهد

(Assessment of Information Literacy of Farmers and Related Factors (Case Study: Torogh Region of Mashhad

آموزش و يادگيري يكي اركان مهم توسعه پايدار مي­باشد. سواد اطلاعاتي مي­تواند به كشاورزان در دستيابي و استفاده از اطلاعات براي داشتن كشاورزي پايدار كمك نمايد. پژوهش پيمايشي حاضر با هدف بررسي سواد اطلاعاتي كشاورزان در منطقه طرق مشهد و عوامل مرتبط با آن انجام گرفت. بدين منظور با روش تحقيق توصيفي-همبستگي 176 نفر از كشاورزان با روش نمونه­گيري ساده تصادفي موردبررسي قرار گرفتند. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه بود كه روايي آن با استفاده از روايي صوري و مراجعه به اساتيد گروه كتابداري دانشگاه فردوسي مشهد و همچنين گروه ترويج و آموزش كشاورزي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان مورد تأييد قرار گرفت. پايايي پرسشنامه با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ برابر 0/79 به­دست آمد. نتايج نشان داد كه سواد اطلاعاتي كشاورزان در حدّ متوسط قابل ارزيابي مي­باشد. همچنين، سواد اطلاعاتي مستقل از سن، تعداد قطعات اراضي كشاورزي و درآمد سالانه كشاورزان بود؛ اما بين سواد اطلاعاتي كل با سابقه كار كشاورزي، يك رابطه منفي و معني­دار وجود داشت. از بين ابعاد پنج­گانه سواد اطلاعاتي، كشاورزان موردمطالعه در زمينه «پايبندي به اصول اخلاقي و قانوني كاربرد اطلاعات» در وضعيت بهتر و در زمينه «دست‌يابي به اطلاعات موردنياز به شكل مؤثر و كارآمد» ضعيف­تر بودند. ارائه آموزش­ به كشاورزان به‌منظور ارتقاء قابليت­ كسب اطلاعات كشاورزي و به‌كارگيري اين اطلاعات، از پيشنهادهاي تحقيق حاضر مي ­باشد.

Education and learning is an important pillar of sustainable development. Information literacy can help farmers to access and use the information for sustainable agriculture. The present study aimed to assess the information literacy of farmers and related factors in the Torogh region of Mashhad County. The descriptive-correlation research method was used and 176 farmers were examined through a simple random sampling method. The data collection tool was a questionnaire which its formal validity confirmed by the face validity of faculty members of the Department of Library Science of Ferdosi University of Mashhad and Department of Agricultural Extension and Education of Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources. Cronbach’s alpha coefficient was calculated for questionnaire reliability (α=0.79). The results showed that the information literacy of farmers can be assessed at a medium level. Also, information literacy is independent of age, some pieces of agricultural land and the annual income of farmers. But there is a significant and negative correlation between total information literacy and agricultural history. Among the five dimensions of information literacy, studied farmers have a better condition in "adhere to the ethical and legal principles of the use of information". On the contrary, they are weakest in "achieving the required information efficiently and efficiently". This is suggested that necessary training courses for farmers be provided to enhance their capabilities in access and use of agricultural information.