ارزيابي عملكرد رسانه هاي خبري ايران با استفاده از نقد رتوريك (مطالعه موردي: بحران كم‌آبي)

(Performance Assessment of Iran's News Media on Environmental Aspects (Case Study: The Water Scarcity Crisis

با توجه به گستردگي مسائل محيط زيستي و ضرورت توجه به آنها بخصوص بحران كم‌آبي در كشور ايران، نياز مبرمي به آگاه‌سازي و آموزش عمومي جهت اتخاذ رفتارهاي مناسب در اين زمينه احساس مي‌شود. يكي از روش‌هاي هدفمند و اصولي براي مواجهه با اين بحران، تمركز بر روي زمينه‌ي ارتباطات محيط زيستي مي‌باشد، چراكه دامنه‌ي گسترده‌اي از جامعه‌ي انساني را تحت تأثير خود قرار داده و مي‌تواند آنان را در راستاي حفظ محيط زيست خود ترغيب نمايد. با توجه به بررسي‌هاي انجام‌گرفته در زمينه‌ي ارتباطات محيط زيستي، مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه پژوهش‌هاي اندكي در اين زمينه صورت گرفته است. در اين پژوهش با استفاده از دو روش كيفي و كمي، تحليل بر روي سه منبع خبري ايرنا، وزارت نيرو و صداوسيما با تأكيد بر بحران كم‌آبي در كشور ايران صورت گرفته است. در اين پژوهش به پيشنهاد و معرفي ارزش‌هاي خبري براي تحليل رتوريكي محيط زيست در وضعيت بحران پرداختيم و بر اين اساس تحليل آماري و رتوريكي بر روي اخبار منعكس گرديده از سه ارگان ذكرشده صورت پذيرفته است. نتايج نشان مي‌دهد كه رسانه‌ي خبري ايرنا با بيشترين تعداد خبر و صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران با كمترين تعداد خبر به پوشش خبري از بحران كم‌آبي پرداخته‌اند و همچنين تحليل‌هاي كيفي نشانگر لزوم وجود تعريفي درست از مسائل پيچيده‌ي محيط زيستي نزد كنشگران رسانه و تمركز بيشتر رسانه‌هاي تصويري بر روي اخبار محيط زيستي مي‌باشد. درنهايت به ارائه‌ي پيشنهاد‌هاي پژوهشي و ارائه‌ي راهبرد پرداخته شده است.

Due to the wide range of environmental issues and the necessity to pay enough attention to them, especially for the case of the water scarcity crisis in Iran, there is an urgent need for informing and public education for adopting appropriate behavior. One of the targeted and principled methods for addressing this crisis is the emphasis on environmental communication, because it can affect a large domain of human society and encourage them to protect the environment. According to the surveys about environmental communication, it can be concluded that few studies have been devoted to this issue. Therefore, in this research, with emphasis on the water scarcity crisis in Iran, using two quantitative and qualitative methods, analysis has been carried out on three news resources namely IRNA, Ministry of Energy, Islamic Republic of Iran Broadcasting Organization (IRIB). We introduced news values for rhetoric analysis of the environment in crises based on statistics related to the news broadcasted by the three mentioned organizations. The results indicated that IRNA news media has the highest and the IRIB has the lowest rank of news coverage. Also, the qualitative analysis shows the necessity of presenting a correct definition of complicated environmental issues for media actors and more focus on environmental news. Finally, we suggested strategies and further research areas.