عنوان مقاله :
تعامل جنسيت و فضا در بازار تهران موردپژوهي: فضاهاي سبزه ميدان و مشيرخلوت
عنوان به زبان ديگر :
Interaction between Gender and Space in Tehran Bazaar: The Case of Sabzeh Meydan and Moshir Khalvat
پديد آورندگان :
بيدار، مينا دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده معماري وشهرسازي ،تهران ، ايران , پاكزاد، جهانشاه دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده معماري وشهرسازي ،تهران ، ايران , وريج كاظمي، عباس وزارت علوم تحقيقات و فناوري - پژوهشكده فرهنگي و اجتماعي
كليدواژه :
جنسيت , فضاي شهري , بازار تهران , اتنوگرافي , توليد اجتماعي فضا
چكيده فارسي :
تعداد زنان در فضاهاي شهري تهران افزايش يافته و كيفيت حضور ايشان نيز با گذشته متفاوت شده است؛ اما پژوهشگران طراحي شهري ايران كمتر نگاهي كيفي به نحوه تعامل زنان با جنبه‌هاي كالبدي فضاهاي شهري تهران داشته‌اند. محدوده شمالي بازار تهران از جمله فضاهايي است كه در آن دگرگوني در كميت و كيفيت حضور زنان به چشم مي‌خورد. هدف از پژوهش حاضر دريافت اين است كه چگونه محيط كالبدي و فعاليت‌هاي جاري در فضا بر حضور زنان در فضاهاي بازار تاثير مي‌گذارد و از آن اثر مي‌پذيرد. به اين منظور با تكنيك‌هاي مشاهده مشاركتي و مصاحبه‌هاي عميق بازتوليد متقابل جنسيت و فضا در دو فضاي سبزه‌ميدان و مشيرخلوت بازار تهران مطالعه شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه ويژگي‌هاي اين دو فضا جنبه‌هايي از حضور زنان در محيط را محدود مي‌كند و ايشان را به حاشيه مي‌راند. علي‌رغم افزايش تعداد زنان در اين دو فضاي بازار، همچنان اين مردان هستند كه نقش پررنگ‌تري در بازتوليد محيط كالبدي دارند. سبزه‌ميدان و مشيرخلوت فضاهايي جنسيت‌دار شده‌اند و به شكل متعادلي مورد استفاده زنان و مردان نيستند. درعين‌حال فضاي سبزه‌ميدان كه هم از نظر كالبدي و هم از نظر فعاليت‌هاي حاشيه آن (مثل آبميوه‌فروشي و اغذيه‌فروشي‌ها) امكان بيشتري براي شكل‌گيري فعاليت‌هاي اختياري و اجتماعي در عرصه عمومي دارد، به زن‌ها اين امكان را مي‌بخشد كه اولا در فضا با اهدافي غير ضروري حضور يابند و ثانيا با استفاده خلاقانه از فضاها در بازتوليد محيط كالبدي نقش فعال‌تري داشته باشند.
چكيده لاتين :
The number of women in Tehran urban spaces is on the increase, and it is coupled with differing qualities of presence of women. But urban design researchers in Iran have rarely adopted a qualitative approach to the way women interact with the physical aspects of these spaces. The northern parts of the Tehran bazaar has experienced changes in the quantity and quality of women's presence. The present research aims to find out how the physical environment of the bazaar as well as its activities affects and is affected by women’s presence. In order to do so a study is conducted on reciprocal reproduction of gender and space in Sabzeh Meydan and Moshir Khalvat, using participant observation and in-depth interviews. The results show that the specifications of these spaces constrain some aspects of women’s presence and marginalizes them. Despite the increase in women’s numbers men keep their stronger role in reproducing the physical space in these two spaces. Despite both being gendered spaces not equally used by women and men, Sabzeh Meidan provides some more opportunities for optional and social activities in the public realm, giving women the chance to be present for non-essential purposes whilst participate more proactively in reproduction of the physical environment, which is due to both the physical aspects of this space and around space activities.
