مقايسه و ارزيابي آراي نقشبنديه و چشتيه معاصر خراسان رضوي

عرفان و تصوف بنا به مقتضيات زماني و مكاني و شخصيتي در سراسر سرزمين‌هاي اسلامي خود را در قالب سلسله‌هاي گوناگون نشان داده است. خراسان رضوي از سرزمين‌هايي است كه امروزه در بخش جنوبي آن نمونه‌اي از اين ميراث در جريان دو سلسله نقشبنديه و چشتيه حفظ شده است. پژوهش حاضر با هدف شناختوضعيت، مشايخ، اعمال و اذكار اين دو سلسله در دوره معاصر در جنوب خراسان رضوي انجام شده است.اين دو سلسله از آموزه‌هاي ديوبنديه در شرق جهان اسلام متأثرند و پيوند محكمي با دين و شريعت دارند. مشايخ اين سلسله‌ها تلاش بسياري براي حفظ سنت نبوي دارند و مريدانشان با ظواهر متناسب با سنت در اجتماع حاضر مي‌شوند. مهم‌ترين عمل عبادي و آييني آنان برگزاري جلسات ذكر جمعي است و جنبه نظري نقشبنديه پررنگ‌تر از چشتيه به نظر مي‌رسد.

Throughout Islamic territories, mysticism and Sufism have manifested in a variety of orders in accordance with demands of time, place, and characters. In southern parts of Razavi Khorasan, the Sufi heritage has been preserved in the form of two Sufi orders: Naqshbandiyya and Chishtiyya. The present research is done in order to learn more about the condition, masters, practices, and dhikrs of the two orders in the contemporary period in southern parts of Razavi Khorasan. The two orders are influenced by Dīvbandī doctrines in eastern Islamic world, and are strongly tied with the religion and Sharia. Masters of these Sufi orders try hard to preserve the Prophet Muhammad’s tradition, and public appearances of their followers are in compliance with the tradition. Their major ritual practice consists in collective assemblies of dhikr. Moreover, theoretical aspects of the Naqshbandī order seem to be stronger than those of the Chishtī order.