تأثير فاصله لترال‌ها و قطره‌چكان‌ها بر عملكرد و كارايي مصرف آب گندم در سامانه آبياري قطره‌اي نواري

Effects of Laterals and Emitters Spacing on Winter Wheat Yield and Water Use Efficiency in Drip-Tape Irrigation System

از اساسي ترين شرايط موفقيت آميز بودن بهره برداري از يك سامانه آبياري قطره اي نواري (تيپ)، طراحي درست و متناسب عوامل موثر در عملكرد هيدروليكي آن با توجه به شرايط مزرعه و نوع كشت مي باشد. دو پارامتر مهم و حساس در اين راستا، فاصله لترال ها و فاصله قطره چكان ها مي باشد. عدم انتخاب صحيح اين دو پارامتر، كارايي يك سامانه آبياري قطره اي نواري را تحت تاثير قرار مي دهد و همچنين تاثير بسزايي در هزينه هاي اجراي اين گونه سيستم ها دارد. بدين منظور آزمايشي فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با هدف بررسي اثر فاصله نوارهاي آبياري و فاصله قطره چكان ها بر روي عملكرد، اجزاي عملكرد و كارايي مصرف آب گندم در منطقه مشكين دشت كرج انجام شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل فواصل مختلف نوارهاي آبياري (در سه سطح 30، 45 و 60 سانتي متري) و فاصله قطره چكان ها (درسه سطح 10، 20 و 30 سانتي متري) بود. نتايج نشان داد كه در بيشتر شاخص هاي مورد بررسي، فاصله قطره چكان 20 سانتي متر در فاصله لترال هاي مختلف، تيمار برتر بوده است. نتايج كلي اين تحقيق نشان داد اگرچه فاصله لترال 30 سانتي متر منجر به حصول بالاترين عملكرد شد، اما بر اساس بررسي هاي اقتصادي مشخص شد كه بالاترين صرفه اقتصادي براي يك مزرعه گندم با سامانه آبياري تيپ، در فاصله لترال 45 سانتي متري قابل دستيابي خواهد بود كه مي تواند مورد توجه كشاورزان قرار گيرد.

Proper design of the factors effective in hydraulic performance of drip-tape irrigation systems appropriate to the field and crop conditions is the key for their success. For this purpose, two important and sensitive parameters are lateral spacing and emitter spacing. Lack of correct selection of these two parameters affects the drip-tape irrigation system performance and it has a significant impact on the cost of implementing such irrigation systems. To investigate the effect of the lateral and emitter spacing on winter wheat yield, its components, and water use efficiency, a factorial arrangement experiment with two factors based on randomized complete block design was conducted at the Soil and Water Research Institute Station, Karaj, Iran. The investigated factors included lateral spacing (at 30, 45, and 60 cm) and emitter spacing (at 10, 20, and 30 cm). Results showed that in most of the studied indices, the 20 cm emitter spacing in different lateral spacing was the superior treatment. The results showed that, although the 30 cm lateral spacing led to the highest yield, but based on the results of economic analysis, the highest economic performance for a wheat field could be achieved at 45 cm lateral spacing, which could be adopted by farmers.