بررسي تحولات نيروي فعال كشور تا سال 1395 و پيش‌بيني آن تا افق زماني 1420

تغييرات حجم و ساختار سني جمعيت تعيين‌كننده اصلي عرضه نيروي كار در يك جامعه است. افزايش و يا كاهش در اندازه‌ي نيروي كار مي‌تواند به‌طور قابل ملاحظه‌اي بر رشد اقتصادي كشور تأثيرگذار باشد. رسيدن كوهورت متولدين ازدياد جمعيت به سن كار و فعاليت و افزايش جمعيت فعال، فرصت ايده‌آلي را براي رشد و توسعه‌ي اقتصادي فراهم مي‌آورد منوط براينكه با برنامه-ريزي و سياست‌گذاري‌هاي صحيح، از پيامدهاي پنجره‌ي جمعيتي استفاده شود. در گزارش حاضر با استفاده از نتايج پيماش نيروي كار در دوره‌ي زماني 1384 تا 1395، همچنين دادههاي سرشماري نفوس و مسكن سال 1395 به تحليل روند وضع فعاليت در جمعيت كشور پرداخته شده است. سپس از طريق سناريوهاي مختلف به پيش‌بيني جمعيت، نرخ مشاركت و نرخ اشتغال پرداخته شده و از اين طريق عرضه نيروي فعال در آينده برآورد شده است. روند كلي نرخ مشاركت براي كشور در دوره زماني 1385 تا 1390 به صورت كاهشي و پس از سال 1390 به صورت تدريجي افزايشي است. در سال 1395 نرخ مشاركت براي كل كشور 39 درصد بدست آمده است. با ورود فارغ‌التحصيلان نسل ازدياد جميعتي دهه 60 و همچنين احتمال افزايش نرخ مشاركت زنان، به احتمال قوي آينده همراه با افزايش نرخ مشاركت خواهد بود. در اين شرايط تنها راه روبه‌جلو جهت بهبود وضعيت اقتصاد كشور، افزايش اشتغال است. اگر دولت نتواند در سياست‌گذاري‌ها نرخ بيكاري را كاهش دهد، با فرض ثبات نرخ بيكاري در حال حاضر، تعداد بيكاران در آينده به 5 ميليون نفر افزايش خواهد يافت. و البته اين فرض با وجود ايجاد اشتغال سالانه در حدود 500 تا 600 هزار نفري بدست خواهد آمد. تلاش دولت براي كاهش نرخ بيكاري و افزايش نرخ اشتغال در كشور، مي‌بايست ايجاد حداقل بيش از 700 هزار شغل به‌صورت سالانه، باشد.