مقايسه ي روش هاي مختلف تخمين تبخير- تعرق بالقوه بر نتايج شاخص شناسايي خشكسالي (RDI) در استان تهران

A Comparison of Different Evapotranspiration Methods and the Result Obtained Through Calculating the Reconnaissance Drought Index (RDI) for the Tehran Province

خشكسالي يكي از مهمترين بلاياي طبيعي است كه زيان هاي فراواني را بر بخش كشاورزي و منابع آبي وارد مي سازد. به منظور پايش و سنجش خشكسالي در هر منطقه و تجزيه و تحليل آماري اين پديده لازم است از شاخص هايي استفاده گردد. اخيرا، از يك شاخص خشكسالي قدرتمند به نام شاخص شناسايي خشكسالي[1]، استقبال وسيعي گرديده و به طور عمده در مناطق خشك و نيمه خشك آب و هوايي به كار گرفته شده است. از آنجا كه شاخص RDI از دو فراسنج بارش و تبخير-تعرق بالقوه(PET) تشكيل شده، ارزيابي روش محاسبهPET و تاثير آن برخصوصيات شدت خشكسالي به دست آمده به وسيله ي شاخص RDI ضروري است. در اين تحقيق مقايسه نتايج حاصل از شاخص RDI براي دوره هاي مختلف زماني براساس پنج روش محاسبه تبخير-تعرق بالقوه با حداقل داده هاي لازم انجام شده است. اين روش ها عبارتند از: هارگريوز-ساماني، ترنت-وايت، بلاني- كريدل، جنسن- هيز و فائو-پنمن-مانتيث. روش فائو پنمن مانتيث به عنوان روش مرجع و مبنا جهت مقايسه استفاده شده است. از داده هاي ايستگاه هاي هواشناسي در استان تهران استفاده شده كه نماينده آب و هوايي اقليم هاي مختلف هستند. نتايج نشان دادند كه روش هاي مختلف محاسبهPET تاثير قابل توجهي بر نتايجRDI ندارند. در ميان روش هاي مختلف تبخير- تعرق بالقوه، در اكثر ايستگاه هاي هواشناسي مطالعه شده، روش بلاني-كريدل نزديك ترين نتايج را با روش مرجع داشته و نسبتا مناسب تر است. اين امر نشان مي دهد كهRDI شاخصي قوي براي ارزيابي شدت خشكسالي بوده و شدت هاي خشكسالي محاسبه شده با كاربرد روش هاي مختلف محاسبه تبخير-تعرق بستگي ندارد.

Drought is one of the most common natural events that has a great negative impact on agriculture and water resources. Using the indices is necessary in order to monitor, evaluate and statistically analyze drought in each area. Recently, a powerful drought index, the Reconnaissance Drought Index (RDI), is gaining wide acceptance mainly in the arid and semiarid climatic regions. Since RDI is based both on precipitation and potential evapotranspiration (PET), it is interesting to assess the effect of the PET calculation methods on the drought severity characterization obtained by the RDI. This paper compares the results of the RDI for various reference periods using some popular empirical PET methods with minimum data requirements. The selected methods are: Hargreaves-Samani, Thornthwaite, Blaney-Criddle, Jensen-Haise and FAO Penman-Monteith. The FAO Penman-Monteith method is used as reference method. The data used are from meteorological stations in thr Tehran Province representing different climatic conditions. No significant influence on RDI was detected by using the selected PET methods. However, the Blaney-Criddle method performed relatively better. This supports the conclusion that the RDI is a robust drought index not dependent upon the PET calculation methods.