عملكرد كمّي و كيفي كنگر فرنگي (Cynara cardunculus L. var. scolymus (L.) Fiori) تحت تأثير تراكم بوته و رقابت علف‌هاي هرز

Quantitative and qualitative performance of globe artichoke (Cynara cardunculus L. var. scolymus (L.) Fiori) influenced by plant density and weed competition

بهمنظور بررسي تأثير تراكم كاشت بر ويژگي‌هاي كمّي و كيفي كنگرفرنگي (Cynara cardunculus L. var. scolymus L.Fiori) در شرايط حضور و عدم حضور علف‌هاي هرز، يك آزمايش مزرعهاي در سال 1395 در دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس انجام شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عوامل مورد بررسي در اين آزمايش شامل چهار تراكم كاشت (2، 4، 6 و 8 بوته در مترمربع) در دو شرايط وجود و عدم وجود علف هرز بودند. در اين مطالعه صفات مختلفي شامل تعداد برگ در بوته، شاخص سطح برگ، وزن خشك كل، كلروفيل a و b و كل، كافئيك اسيد و كلروژنيك اسيد اندازه‌گيري شدند. نتايج تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد كه تعداد برگ، وزن تر و وزن خشك كنگرفرنگي به‌طور معني‌داري تحت تأثير تراكم بوته و رقابت علف‌هاي هرز قرار گرفتند. به‌طوري كه رقابت علف‌هاي هرز وزن خشك كنگرفرنگي را 22/4% كاهش داد. بيشترين شاخص سطح برگ (2/29) و وزن خشك كنگرفرنگي (253/44 گرم در مترمربع) در تراكم 6 بوته در مترمربع حاصل شد، در حالي‌كه بيشترين تعداد برگ در بوته (16.33) متعلق به تراكم 2 بوته در مترمربع بود. در ميان صفات كيفي، كلروفيل a، b و كل فقط تحت تأثير تيمار علف هرز و عملكرد كافئيك اسيد، كلروژنيك اسيد و پلي‌فنول تام تحت تأثير تراكم كاشت قرار گرفتند. اثر تراكم بوته كنگرفرنگي بر سطح برگ و وزن خشك علف‌هاي هرز نيز معني‌دار بود. در مجموع بيشترين عملكرد متابوليتهاي ثانويه اصلي در كنگرفرنگي شامل كافئيك اسيد، كلروژنيك اسيد و پلي‌فنول تام به‌ترتيب برابر 5.99، 9.55 و 5.89 گرم در مترمربع از تراكم 6 بوته در مترمربع حاصل شد كه به‌طور كامل تحت تأثير عملكرد ماده خشك قرار داشتند.

To investigate the effect of planting density on quantitative and qualitative characteristics of globe artichoke (Cynara cardunculus L. var. Scolymus (L.) Fiori) under weedy and weed-free conditions, a field experiment was conducted at Tarbiat Modares University, Tehran in 2016 growing season. A factorial arrangement of the experimental treatments was studied in a randomized complete block design with three replications. The factors included four crop planting densities (2, 4, 6 and 8 plants m-2) under two conditions of presence and absence of weeds. Different traits including leaf number per plant, leaf area index, total dry weight, chlorophylls a, b and total chlorophyll, caffeic acid, chlorogenic acid and total polyphenol contents were measured. The results showed that leaf number and dry weight were significantly affected by plant density and weed competition in artichoke, so that the weed competition reduced the artichoke dry weight by 22.4%. The highest leaf area index (2.29) and dry weight of artichoke (253.44 g m-2) were observed at 6 plants m-2, while the highest number of leaves per plant (16.33) belonged to the density of 2 plants m-2. Among qualitative traits chlorophylls a, b and total chlorophyll were only affected by weed presence while caffeic acid, chlorogenic acid and total polyphenol contents were only affected by plant density. The effect of crop plant density on weed leaf area and dry weight was also significant. Overall, the highest performance of the main secondary metabolites in artichoke including caffeic acid, chlorogenic acid and total polyphenol (5.99, 9.55 and 5.89 g m-2, respectively) were obtained at 6 plants m-2, completely affected by crop dry matter yield.