بررسي برخي خصوصيات اكولوژيكي و كاركردي گياه پونه‌ساي كرك ستاره‌اي (nepeta asterotricha retch. f.) در استان يزد

Investigation of some Ecological and Functional Characteristics of Nepeta astrotrica in Different Habitats in Yazd Province

پونه ساي كرك ستاره اي (nepeta asterotricha) يكي از 34 گونه انحصاري ايران از جنس پونه ساي مي باشد. در تحقيق حاضر ويژگي هاي مختلفي ازجمله عوامل توپوگرافي، اقليمي، فنولوژي، ويژگي هاي كمي پوشش و ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك در 8 رويشگاه مختلف اين گياه در استان يزد موردبررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اين گياه خاك هايي با بافت شني لومي را براي پراكنش ترجيح مي دهد. عناصر غذايي موردبررسي شامل ازت، فسفر و پتاسيم در رويشگاه هاي مختلف در سطح يك درصد داراي اختلاف معني دار بودند. اسيديته و شوري در رويشگاه هاي مختلف به ترتيب بين 8-7/5 و 0/633-1/47 ds/m متغير بود. بررسي ها نشان داد اين گياه را در ارتفاعات بالاي 2400 متر مي توان مشاهده نمود. پونه ساي كرك ستاره اي در مناطق مختلف با ارتفاع 87/4-41/28 سانتي متر رويش داشت و رويشگاه هاي مختلف در سطح 1 درصد اختلاف معني دار نشان دادند. بايد گفت بر اساس مطالعات آماري، تراكم و فراواني در رويشگاه هاي مختلف، اختلاف معني داري را نشان ندادند. به طوركلي و با توجه به رويشگاه هاي مرتبط شروع رشد رويشي آن از اواسط اسفندماه آغاز و در ارديبهشت ماه وارد مرحله گلدهي مي شود. با توجه به ويژگي هاي كاركردي و عملكردي گونه مي توان نتيجه گرفت كه رويشگاه هاي ده بالا و تقي آباد بهترين شرايط محيطي را براي گونه مذكور فراهم كرده اند.

There are 34 endemic species of Nepeta in Iran, which one of them is Nepeta asterotricha. The present study evaluate different parameters including topography, climate factors, phenology, quantified properties of vegetation variation, physical and chemical properties of the soil at eight natural habitat of the plant in Yazd province. According to the study habitats, the results showed that the plant is distributed in regions with sandy-loam soil texture. The distribution of this genus was more than 2400m. The plant was grown with height of 28.4-41.87 Cm. The plant grows in March, flowering stage occurs in April. The biomass of plant was different from 29.33-61.94gr and the frequency was 16.67–37.67 percent in different habitats. According to results of functional and performance properties, Deh Bala and Taghi Abad habitats had prepared best conditions for this plant.