پديد آورندگان :
قنبري سجاد دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي اهر - گروه جنگلداري , نصيري وحيد دانشگاه تهران - دانشكده منابع طبيعي , محمدي ياسر دانشگاه بوعلي سينا - گروه ترويج و آموزش كشاورزي
كليدواژه :
تخريب جنگل , نقشه هاي كاربري , تغييرات سطح جنگل , هزينه فرصت
چكيده فارسي :
معيشت مردم روستايي به استفاده از زمين و بهره برداري از منابع طبيعي و جنگل وابسته است. بنابراين فعاليت هاي آن ها مي تواند اثرات معني داري بر اين منابع داشته باشد. ميزان اين اثرات و تغييرات سطح جنگل از ميزان توسعه يافتگي روستاها تاثير مي پذيرد. هدف اصلي اين مطالعه، بررسي ارتباط بين درجه توسعه يافتگي روستاهاي جنگلي با ميزان تخريب جنگل در منطقه ارسباران (شمال استان آذربايجان شرقي) مي باشد. روش تحقيق توصيفي تحليلي بوده و براي جمع آوري داده هاي تحقيق از شيوه كتابخانه اي استفاده شده است. داده ها در دو بخش تعيين درجه توسعه يافتگي روستاها و تهيه نقشه هاي كاربري و تغييرات سطح جنگل، جمع آوري و تحليل شدند. ابتدا، روستاهاي موردمطالعه ازلحاظ درجه توسعه يافتگي با استفاده از شاخص هاي اقتصادي اجتماعي، آموزشي بهداشتي و زيرساختي در پنج طبقه توسعه يافتگي با ضريب ناموزون موريس تقسيم بندي شدند. در مرحله بعد، به منظور بررسي ميزان تغييرات سطح جنگل از تصاوير سنجنده هاي مختلف ماهواره لندست استفاده شد. ضريب همبستگي بين ميزان تخريب جنگل هر روستا با متغيرهايي مثل شاخص توسعه روستا، هزينه فرصت، ارتفاع از سطح دريا و ميزان جمعيت محاسبه شد. نتايج نشان داد كه از 15 روستا، پنج روستا، جزء روستاهاي توسعه يافته و يك روستا جزء روستاهاي محروم طبقه بندي شدند. بررسي تغييرات سطح جنگل نشان داد كه بيشترين افزايش تغييرات در دوره 86-96 مربوط به روستاهاي ارزين، كلاله عليا، خريل و ابراهيم بيگلو به ترتيب برابر با 74.58، 56.41 و 55.55 و 48.51 هكتار است. بر اساس نتايج، ميانگين تغييرات دوره 77-86، 6.08 هكتار و ميانگين تغييرات دوره 86-96، 32.50 هكتار بوده است. بر اساس نتايج، بين تغييرات دوره اول و دوره دوم با اطمينان 99 درصد اختلاف معني داري وجود دارد. ضريب همبستگي نشان داد كه شاخص توسعه روستا و تعداد جمعيت هر روستا با ميزان تخريب جنگل همبستگي ضعيف و مستقيمي دارد. در مقابل، هزينه فرصت در هر روستا و ارتفاع از سطح دريا با ميزان تخريب جنگل در هر روستا همبستگي ضعيف و معكوسي دارد.
چكيده لاتين :
Livelihood of rural people depends on the use of land and the exploitation of natural resources and forest. Therefore, their activities can have significant effects on these resources. The magnitude of these effects and changes in the level of the forest are affected by the development level of the villages. The main objective of this study is to investigate the relationship between the development level of forest villages and the extent of forest degradation in the Arasbaran region. The research method is descriptive-analytical and library method is used to collect the research data. The data were collected and analyzed in two sections: determining the degree of development of villages and preparing the forest area changes. At first, the studied villages were classified in terms of degree of development based on socioeconomic, health education and infrastructural indicators in five developmental categories with Morris incoherent coefficients. In the next step, Landsat satellite images were used to determine the level of forest changes. Correlation coefficient was calculated between the amount of forest degradation in each village with variables such as rural development index, opportunity cost, altitude and population size. The results showed that from 15 villages, five villages were classified as developed villages and one village was classified as non-developed or deprived villages. Between 2007-2017, the forest area of Arzin, Kelaleh Ulya, Kharil and Ibrahim Biglou villages showed an increase about 74.58, 56.41, 55.55 and 48.51 hectares, respectively. Based on the results, the mean of forest area changes at the 1997-2007 and 2007-2017 was -6.08 and -32.5 ha, respectively. Based on the results, there was a significant difference between the changes of the first period and the second period with a confidence of 99%. The correlation coefficient showed that the rural development index and the village population had positive correlation with the forest degradation. In contrast, the cost of opportunity in each village and altitude the height of the sea level had a weak correlation with the rate of forest degradation in each village.
