تأثير كاربرد ورمي ‌كمپوست و اسيد هيوميك بر جذب عناصر پرمصرف، عملكرد دانه و اسانس زيره سبز (.Cuminum cyminum L)

Effects of vermicompost and humic acid application on the uptake of macro-elements, seed, and essential oil yield of cumin Cuminum cyminum L

به ‌منظور بررسي تأثير سطوح ورمي‌كمپوست و اسيد هيوميك بر جذب عناصر پرمصرف، عملكرد دانه و اسانس زيره سبز (.Cuminum cyminum L)، آزمايشي فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 96-1395 در مزرعه‌اي واقع در شهرستان مباركه انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل ورمي‌كمپوست در سه سطح (صفر، 5 و 10 تن در هكتار) و محلول‌پاشي اسيد هيوميك روي شاخ و برگ در چهار سطح (صفر، 2، 4 و 6 ليتر در هكتار) بود. نتايج نشان داد كه كاربرد ورمي‌كمپوست به ميزان 10 تن در هكتار باعث افزايش عملكرد اسانس و محتواي فسفر دانه به‌ترتيب به ميزان 86.7% و 33% نسبت به شاهد گرديد. محلول‌پاشي 4 ليتر در هكتار اسيد هيوميك در شرايط كاربرد صفر، 5 و 10 تن ورمي‌كمپوست، باعث افزايش محتواي پتاسيم دانه به‌ترتيب به ميزان 27.8، 9.6 و 9.2 درصد نسبت به شاهد شد. بالاترين درصد نيتروژن دانه در كاربرد توأم اسيد هيوميك به ميزان 4 ليتر در هكتار و 10 تن ورمي‌كمپوست مشاهده شد كه در مقايسه با شاهد، 11.7% افزايش نشان داد. محلول‌پاشي 4 و 6 ليتر در هكتار اسيد هيوميك در شرايط كاربرد 10 تن ورمي‌كمپوست، باعث افزايش عملكرد دانه به‌ترتيب به ميزان 11.1% و 9.9% نسبت به شاهد گرديد. مصرف تركيبي اسيد هيوميك و ورمي‌كمپوست مي‌تواند نيازهاي غذايي زيره سبز را فراهم نموده و ضمن افزايش عملكرد كمّي و كيفي، گامي مؤثر در جهت تحقق اهداف كشاورزي پايدار تلقي گردد.

To study the effects of different levels of vermicompost and humic acid on the seed macro-elements uptake, seed yield, and essential oil of cumin (Cuminum cyminum L.), an experiment was conducted in a field located in Mobarakeh city as factorial based on a randomized complete block design with three replications during the growing season 2016-2017. Experimental treatments included vermicompost at three levels (0, 5 and 10 ton ha-1) and foliar application of humic acid at four levels (0, 2, 4 and 6 lit ha-1). The results showed that the application of 10 ton ha-1vermicompost increased the essential oil yield and seed phosphorus content by 86.7 and 33% as compared to control, respectively. The foliar application of 4 lit ha-1 humic acid along with 0, 5, and 10 ton ha-1vermicompost application increased the seed potassium content by 27.8, 9.6, and 9.2% as compared to control, respectively. The highest percentage of seed nitrogen was observed in the combined application of humic acid at 4 lit ha-1 and vermicompost at 10 ton ha-1, which was 11.7% more than control. The foliar spray of 4 and 6 lit ha-1 humic acid at 10 ton ha-1 vermicompost increased seed yield by 11.1 and 9.9% as compared to control, respectively. The combined use of humic acid and vermicompost could meet the nutritional needs of cumin and could be considered as an effective step towards achieving sustainable agriculture goals while increasing quantitative and qualitative performance.