شناسايي عوامل آسيب‌زاي نقش مشاوره‌اي مديران مدارس و راهكارهاي گسترش نقش مشاوره‌اي آن‌ها در فرآيند آموزش و يادگيري: پژوهش كيفي

Damaging Factors of Counseling Role of School principals and Strategies for Expanding their Counseling Role in the Process of Education and Learning: Qualitative Research

پژوهش حاضر با هدف شناسايي عوامل آسيب‌زاي نقش مشاوره‌اي مديران مدارس و راهكارهاي گسترش نقش مشاوره‌اي آنها در فرآيند آموزش و يادگيري به روش كيفي انجام شده است. نمونه‌ پژوهش 48 نفر از عوامل اجرايي فعاليت‌هاي مشاوره در مدارس استان آذربايجان غربي شامل؛ مديران (12 نفر)، مشاوران (14 نفر)، معلمان (12 نفر) و دانش‌آموزان (10 نفر) بودند. به منظور دستيابي به اهداف پژوهش از روش نمونه‌گيري هدفمند استفاده شد. داده‌ها از طريق مصاحبه فردي نيمه ساختاريافته و با روش گراندد تئوري، جمع‌آوري شد. براي تحليل داده‌ها از تحليل چارچوبي و روش كدگذاري سه مرحله‌اي (باز، محوري و انتخابي) استفاده گرديد. يافته‌ها براساس 51 مصاحبه نيمه‌ساختاريافته حاكي از حضور 3 موضوع اصلي و 10 زيرموضوع به عنوان عوامل آسيب‌زاي نقش مشاوره‌اي مديران مدارس بود كه موضوعات اصلي در سه حوزه؛ فردي، آموزشگاهي و سازماني شناسايي و طبقه‌بندي شدند. مصاحبه‌شوندگان راه‌كارهايي متناسب با عوامل آسيب‌زاي شناسايي‌شده مبني بر؛ آگاه‌سازي و توانمندسازي مديران در زمينه مهارت‌هاي مشاوره‌اي و ارتباطي خود (براي عوامل آسيب‌زاي فردي)، آگاه‌سازي پرسنل مدرسه از نقش مشاوره‌اي مديران و جلب مشاركت فعالانه آن‌ها و بهره‌گيري از ظرفيت‌ها و منابع درون آموزشگاهي (براي عوامل آسيب‌زاي آموزشگاهي)، طراحي و اجراي برنامه‌هاي كلان، حمايت و پشتيباني سازماني از نقش مشاوره‌اي مديران در خط مشي كلي و سياست‌گذاري كلان نظام آموزشي (براي عوامل آسيب‌زاي سازماني) ارائه كردند. بنابراين به منظور فرهنگ‌سازي نقش مشاوره‌اي مديران مدارس و اهميت آن در فرآيند آموزش - يادگيري توجه و اهتمام جدّي به يافته‌هاي پژوهش در خط مشي كلي و سياست‌گذاري كلان نظام آموزشي و همچنين تحليل عوامل موثر بر گسترش نقش مشاوره‌اي مديران در اسناد بالادستي نظام آموزش و پرورش پيشنهاد مي‌شود.

The purpose of this study was to identify the Damaging Factors of Counseling Role of School principals and Strategies for Expanding their Counseling Role in the Process of Education and Learning by qualitative method. The research sample was 48 executives of counseling activities in schools of West Azarbaijan during the educational year of 2012-2013 including managers (12 students), counselors (14 students), teachers (12 students) and students (10 students) who were selected to achieve The purpose of the research and the necessity of the presence of knowledgeable and knowledgeable individuals in the subject matter was through targeted sampling. Data were collected through semi-structured individual interviews and grounded theory and For analyzing data, framework analysis and three-step coding (open, axial, and selective) coding were used and a thematic framework and key issues were identified. Findings based on 51 semi-structured interviews revealed that 3 main subjects and 10 sub-topics were considered as Damaging factors in the role of counseling of school principals. The main themes were identified and classified in three areas: personal, environmental and organizational.The interviewees identified ways of identifying Damaging factors that Informing and empowering principals in their counseling and communication skills (for individual Damaging factors), informing school personnel about the role of counseling principals and attracting their active participation and utilizing in-house resources and capacities (for environmental Damaging factors). Designing, implementing and implementation of macro programs, organizational support and support from the role of counselors principals in general policy and educational system policy (for organizational Damaging factors).Therefore, for the purpose of culturalization, the role of counseling of school principals and their importance in the learning-learning process is to pay close attention to research findings in general policy and macro education in the educational system as well as to analyze the factors affecting the expansion of the role of counseling managers in The upstream documentation of the education system is proposed.