تنوع ژنتيكي گياه بياباني رمس (Haloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss)، در رويشگاه‌هاي مختلف با استفاده از نشانگر ISSR (مطالعه موردي: استان يزد)

Investigation of genetic variation in Haloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss in Different habitats by ISSR Markers (Case study: Yazd

گياه رمس (Haloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss) گونه­ اي درختچه ­اي است كه در بخش‌هاي وسيعي از مناطق مركزي ايران رويش دارد. سازگاري بالاي اين‌ گونه به شرايط سخت محيطي و اهميت آن در تثبيت شن، كنترل ريز گردها و كاركردهاي دارويي، ايجاب مي­نمايد تا با شناخت تنوع ژنتيكي آن، نسبت به انتخاب ژنوتيپ­هاي برتر اقدام نمود. در اين مطالعه تعداد 12 آغازگر مربوط به نشانگر داخلي ريز ماهواره‌ها براي ارزيابي تنوع ژنتيكي 30 ژنوتيپ رمس از سه منطقه جغرافيايي استان يزد استفاده شد. از بين 12 آغازگر تنها 4 آغازگر قادر به تكثير 39 مكان ژني با توليد باندهاي واضح شدند كه تعداد 32 باند، چند شكلي (5/79%) نشان دادند. متوسط ميانگين مقادير ضريب تنوع­پذيري ني و شانون به­ ترتيب 0/451 و 0/643 تعيين گرديد. آغازگرهاي ISSR826 با 15 آلل وآغازگر SSR17 با 7 آلل باند به­ترتيب بيشترين و كمترين مكان ژني را توليد نمودند. تعداد آلل­ها در هر جايگاه از 7 تا 15 آلل متغير بود و با ميانگين7/9 محاسبه گرديد. با استفاده از آناليز خوشه‌اي بر مبناي ضريب الگوريتم UPGMA و ضريب تشابه جاكارد، جدايه‌ها با سطح تشابه 75% در 11 گروه قرار گرفتند. شاخص شانون، تجزيه‌ و تحليل مؤلفه‌هاي اصلي (PcoA) و تجزيه واريانس مولكولي (AMOVA) تفاوت معني­داري بين جداره‌هاي سه منطقه مشاهده شد. تجزيه واريانس مولكولي نشان داد بالاترين مقدار تنوع ژنتيكي (81%) در بين جدايه­ها توزيع ‌شده بود و تنوع ژنتيكي درون جدايه ­هاي مختلف 19 درصد تعيين گرديد. بر پايه نتايج به ‌دست‌ آمده چنين اثبات مي­شود كه تنوع ژنتيكي بالاي درون جمعيت­ ها مي­تواند به­علت توزيع بسيار نزديك جوامع رمس در نواحي مورد مطالعه باشد.

Haloxylon salicornicum (Moq.) Bunge ex Boiss is a shrub that grows in large parts of the central regions of Iran. Due to the high adaptability of this species to the severe environmental conditions and its importance in the stabilization of sand dunes, Dust control and medicinal functions recognition of its genetic diversity and the selection of superior genotypes is very important. A set of 12 inter simple sequence repeat (ISSR) markers were used to evaluate genetic variation of 30 genotypes from 3 locations in Yazd province. Out of 12 primers, 4 primers were able to produce 39 reproducible bands that out of which, 32 bands were polymorphic (79.5%) with a mean PIC value of 0.39. The number of alleles in each individual locus varied in the range of 7-15 with the mean of 9.75. Primers ISSR 826 and with 9 alleles and ISSR7 with 7 allels showed the highest and lowest number of loci, respectively. The mean average rate of Nei’s gene diversity (h') and Shannon’s diversity index (I) were 0.451 and 0.643, respectively Using cluster analysis based on UPGMA algorithm and Jaccard's similarity coefficient, the isolates with 45% similarity level were divided into 5 groups. Shanon index, Principal coordinates analysis (PCoA), and analysis of molecular variance (AMOVA) revealed significant difference among isolates selected from three regions. Analysis of molecular variance showed that the highest genetic diversity rate (89%) was disturbed between isolates and genetic variety within different isolated was determined as 11%. Based on these results in this work it can be demonstrated a high genetic diversity within the populations will be due to the closely distributed Haloxylon community in these studied regions