پژوهشي فلسفي در باب نقش رسانه ايِ هنر گرافيك بر اساس نظريۀ صنعت فرهنگِ مكتب فرانكفورت

A Philosophical S tudy of the Role of Graphic Design in Media according to the Frankfurt School’s Theory of Culture Indus try Kulturindus trie

رسانه و تاثير آن بر فرهنگ از موضوعات موردتوجه انديشمندان مكتب فرانكفورت بوده است. خط فكري و تحقيقي آنان بر اساس نقد وضعيت انسان معاصر از وجه خرد و كلان به بيان نظريه‌هايي درباره ظهور و نفوذ سرمايه‌داري انجاميد. آنان با نگاه انتقادي سلطه نظام سرمايه‌داري در ارتباطات، فرهنگ و هنر را به شكل نظريه‌اي تحت عنوان «صنعت فرهنگ» مطرح كردند. اين نظريه پردازان با تحليل فرهنگ در جامعه صنعتي به اين نتيجه رسيدند كه وسايل ارتباط جمعي باعث درهم‌آميختگي هنر، فلسفه و اقتصاد شده و ارزش هاي فرهنگي را به شكل كالاي مبادلاتي درآورده اند. همچنين در مطالعه هنر از ديدگاه انتقادي مكتب فرانكفورت دو نوع هنر مطرح مي شود: هنر اصيل و هنر بازتوليد پذير و مصرفي. گرافيك به‌عنوان هنري بازتوليد پذير، علاوه بر اين‌كه واجد جنبه زيباشناسانه است، به دليل مناسبات اقتصادي سرمايه‌داري معاصر در قلمرو رسانه سهم زيادي در تبليغات و گسترش نظام سرمايه داري داشته و به‌عنوان هنري در عرصه رسانه در نظام اقتصادي جايگاه خود را تثبيت كرده است. در اين پژوهش سعي شده ضمن توجه به جنبه هاي هنري گرافيك، با رويكرد انتقادي، نقش رسانه‌اي آن را، به‌عنوان يكي از مهم‌ترين عوامل اطلاع‌رساني و نشر دانش اجتماعي، در بستر صنعت فرهنگ بررسي كنيم.

Media and its influence on culture has been one of the issues considered by the thinkers of Frankfurt School. Their line of thinking and research based on the criticism of contemporary human situation from macro and micro aspects led to the expression of theories concerning the emergence and influence of capitalism. Through critical considerations, they developed a theory called culture indus try (Kulturindus trie) regarding the domination of capitalism in communications, culture and art. By analysis of culture in indus trial society, they reached the conclusion that mass media have led to the combination of art, philosophy and economy and turned the cultural values to a commodity. Moreover, in the s tudies of art from a critical point of view in Frankfurt School, two types of art are raised: original art and reproducible and consumer art. Graphic design as a reproducible art, in addition to having an aes thetic aspect, due to economic relations of contemporary capitalism has had a considerable share in the domain of media and promotion and expansion of capitalis t hegemony. It has es tablished its own place as an art in the domain of media within the economic sys tem. In the present s tudy the author has sought to s tudy the media role of graphic design as one of the mos t important factors of information and dissemination of social science in the context of culture indus try and at the same time to assay the artis tic aspects of this field.