نقد پارادايمي و هژمونيك گزارش اجلاس 2005 يونسكو، با تأكيد بر نقش دانشگاه

A Paradigmatic and Hegemonic Critique of UNESCO Conference Report (2005) ; emphasis on the role of university

كتاب به سوي جوامع دانايي‌محور، ترجمة گزارش جهاني يونسكو به سال 2005 است كه آن را آقايان علي حسين قاسمي و سيروس آزادي ترجمه و سازمان «سمت» به عنوان منبع اصلي دروسِ «جغرافياي سياسي اطلاعات» (مقطع دكترا) و نيز «جهاني شدن و جامعة اطلاعاتي، مديريت اطلاعات و دانش، اينترنت و شبكه‌هاي اطلاعاتي» (مقطع كارشناسي ارشد) براي رشتة كتابداري و اطلاع‌رساني، منتشر كرده است. اين كتاب با توصيفي از اوضاع جهان در ارتباطات علمي و فنّاورانه و برشمردن ضعف‌هاي جهان توسعه‌نيافته در اين زمينه راهكارهايي براي توسعة علمي جهان سوم ارائه كرده است؛ اما دانشگاه مورد نظرِ اين كتاب، دانشگاهي كاملاً مادي است كه مباحث فلسفي و الهياتي در آن جايي ندارد. نقد هژمونيك اين كتاب نشان مي‌دهد كه توصيه‌هاي آن نه‌‌تنها چارة معضلِ توسعه ‌نيافتگيِ علميِ جهان سوم نيست، بلكه خود به تثبيت سلطة قطب‌هاي علمي شمال و جهان ثروتمند اطلاعاتي منجر ميشود و بر عمق شكاف اطلاعاتي ميافزايد. پيشنهاد اين جستار براي كشورهاي اسلامي، روي آوردن به اسلامي‌سازي بنيادهاي پارادايمي علوم و معارف در تحقيقات توصيفي و همبستگي، تمركز بر توليد نظريه‌هاي هنجاري و نيز الهام از الهياتِ رهايي‌بخش با رهيافت اسلامي است كه هر سه پيشنهاد، در واقع سه ضلع اصليِ اسلامي‌سازي علم و معرفت دانشگاهي است.

The book Be suy-e javämeꞌ-e Dänäꞌi-Mehvar (Towards Knowledge-based Societies) translated by Ali Hoseyn Qäsemi and Sirus äzädi from UNESCO World Report (2005), published by SAMT is used as main resource for doctoral course as Political Information Geography, and Globalization and Information Society, knowledge and Information management, and Internet and Information Network in mastersꞌ courses. While describing the condition of world in scientific and technological communication and listing the weaknesses of the underdeveloped countries in this respect, this report has provided solutions to develop the science of Third World countries. The universities mentioned in this report is considered as materialistic one in which there is no room for philosophical or theological discussions. The hegemonic critique of the book indicates that not only its recommendations fails to resolve the scientific problems faced by the Third World countries, but also they stabilize the dominance of the information-rich countries located in the northern hemisphere; accordingly, the information gaps are increased. This paper suggests that Islamic countries Islamize paradigmatic foundations of sciences and knowledge in descriptive and correlational researches, focus on the production of normative theories, and pay attention to liberation theology with an Islamic approach. All of these three suggestions are in fact the three main sides of the Islamization of the academic sciences and knowledge