ساختارشناسي پنج ورق حساب از سدۀ ششم هجري (كهن‌ترين اسناد نويافتۀ محفوظ در مركز اسناد آستان قدس رضوي)

Analysis of the structure of five accounting sheets from the 12th century held at the Astan Quds Razavī Document Center

هدف: بررسي، بازخواني و ساختارشناسي پنج ورق حساب نوشته‌شده در سال‌هاي 507، 509 [2برگ]، 514 و 565 هجري قمري مي‌پردازد. روش/ رويكرد پژوهش: نخست همۀ اسناد بازخواني شده و سپس با روش توصيفي - تحليلي بررسي شده‌ است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: اين پژوهش با رمزگشايي از خطوط و علامت‌هاي ثبت‌شده بر كهن‌ترين نمونه‌هاي شناخته‌شده از ورَق (فَرد) و تنها نمونه‌هاي اصيل و كهن شناخته ‌شدۀ پيش‌از دورۀ مغول، نشان مي ‌دهد كه آنچه امروز با عنوان علائم سياق شناخته مي ‌شود. در واقع همان روش نگارش اعداد به ‌شيوۀ ساده‌نويسي و حرف‌نويسي اعداد عربي است. اين مجموعه ما را در شناخت بهتر روند سياق ‌نويسي، نظام دفترداري و تحوّل تدريجي نشانه‌هاي سياق ياري مي‌كند.

Purpose: To examine five accounting sheets in Arabic issued in the early years of the 12th century and held at the Astan Quds Razavi Library & Documentation Center Methodology and Research Design: Paleographical analysis and symbols decoding was carried out to determine the authenticity if records. Findings and Conclusions: Examination revealed that what today is known as Siāq (Notation) writing is the same as writing and spelling of Arabic numbers. This collection helps to better understand the process of Siāq writing, the system of bookkeeping, and the gradual evolution of surface signs.