شناسايي پناهگاه‌هاي اقليمي بالقوه به‌منظور حفاظت از جمعيت‌هاي آهوي گواتردار (Gazella subgutturosa) در مواجه با تغيير اقليم (مطالعه موردي: ايران مركزي)

Identifying Potential Climatic Refugia to Protect Populations of Goitered Gazelle (Gazelle subgutturosa) in the Face of Climate Change (A case Study: Central Iran)

طرح‌ريزي حفاظتي بر مبناي پراكنش گونه‌ها در آينده از جمله مهم‌ترين رويكردهاي سازشي در كاهش پيامدهاي منفي تغيير اقليم بر گونه‌ها است. در اين مطالعه، پيامدهاي تغيير اقليم در آينده (تا سال 2070) بر پراكنش آهوي گواتردار (Gazellea subgutturosa) در مناطق مركزي ايران (استان‌هاي اصفهان، سمنان، فارس و يزد) مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور، يك رويكرد مدل‌سازي اجماعي با استفاده از پنج الگوريتم مدل‌سازي پراكنش گونه‌اي با در‌نظر گرفتن دو سناريوي اقليمي RCP 2.6 و RCP 8.5 استفاده شد. به‌علاوه، با مقايسه پراكنش كنوني و آينده گونه، مناطق زيستگاهي كه در آينده مطلوبيت آنها حفظ شده و پتانسيل عملكرد به‌عنوان پناهگاه اقليمي دارند شناسايي شدند. بر اساس نتايج به‌دست آمده، حدود 61700 كيلومتر مربع (15/3 درصد) از كل منطقه مورد مطالعه به‌عنوان زيستگاه مطلوب گونه در شرايط كنوني براورد شد. پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد كه آهوي گواتردار تا سال 2070، به‌ترتيب حدود 46 و 70 درصد زيستگاه‌هاي خود را بر اساس سناريوي RCP 2.6 و RCP 8.5 از دست خواهد داد. نتايج همچنين نشان داد كه تنها بخشي از زيستگاه‌هاي واقع در عرض‌هاي جغرافيايي بالا (در استان‌هاي سمنان و اصفهان) كه شرايط اقليمي مساعدي دارند پتانسيل عملكرد به‌عنوان پناهگاه اقليمي در آينده را داشته‌اند كه با در‌نظر گرفتن سناريوي حداكثر تغيير اقليم (RCP 8.5)، تمامي پناهگاه‌هاي اقليمي واقع در استان اصفهان به‌جز مناطق واقع در پناهگاه حيات وحش موته نيز از بين خواهند رفت. توسعه شبكه مناطق حفاظت‌شده كنوني و برقراري ارتباط زيستگاهي بر مبناي پراكنش پناهگاه‌هاي اقليمي و همچنين ارتقاء سطح حفاظتي مناطق شكار‌ممنوع و پناهگاه‌هاي حيات وحش از جمله رويكردهاي مديريتي پيشنهادي در راستاي حفاظت مؤثر از آهوي گواتردار در مواجه با تغيير اقليم آينده هستند.

Currently, conservation planning based on the future distribution of species is among the most important adaptive conservation approaches to reduce the negative impacts of climate change on species. In this study, by adapting an ensemble modelling approach, scenarios of RCP 2.6 and RCP 8.5 and five global circulation models, the distribution of Goitered gazelle (Gazellea subgutturosa) under climate change was predicted in the central Iran (Isfahan, Semnan, Markazi, Fars and Yazd provinces). In addition, by comparing the current and future distributions, suitable habitats that would remain so in the future with the potential to function as climatic refugia were identified. The results revealed that by 2070, Goitered gazelle will have lost 46% and 70% of its habitats based on RCP 2.6 and RCP 8.5, respectively. Across central Iran, only proportions of habitats in Isfahan and Semnan at higher latitudes were predicted to function as the climatic refugia. Based on RCP 8.5, however, all refugia in Isfahan, except for those in Mooteh Wildlife Refuge, were projected to disappear. According to the findings of this study, expanding the protected network and increasing connectivity in the areas where refugia are distributed, and enhancing the protection status of key no-hunting areas and wildlife refugees are recommended as the management approaches for the effective conservation of this species against climate change.