كاركرد آموزشي-فرهنگي دارالمعلمات و دانشسراهاي دخترانه در دورۀ پهلوي اول

The Role of Teacher Training Centers in Promoting Women Social Status During the Timd of Reza Shah Pahlavi (1925-1941)

هدف: دورۀ سلطنت رضاشاه مرحله‌اي در ارتقاي موقعيت اجتماعي زنان ايران بود. دولت در اجراي برنامۀ تجدد و سكولاريسم، برنامه‌هاي متعدد ازجملۀ تأسيس دانش سَراهاي دخترانه تأسيس كرد كه شكل سازمان ‌يافته ‌تر دارالمعلمات به ‌شمار مي‌رفت. هدف تأمين و تربيت معلمان زن بود. اين ابتكار در آن زمان در ارتقاي جايگاه آموزشي و فرهنگي زنان نقش مؤثر داشت. نشان ‌دادن اين نقش هدف اين مقاله است. روش/ رويكرد پژوهش: داده‌ها از اسناد و مدارك آرشيوي و كتابخانه‌اي گردآوري و تحليل شده ‌است. يافته‌ها و نتيجه‌گيري: تأسيس دانش سَراهاي دخترانه سبب افزايش سواد زنان و تأمين آموزگاران زن شد و زمينۀ ورود زنان را به عرصۀ عمومي، به‌ ويژه دستگاه اداري و مراكز علمي فراهم كرد. از اين رو در ارتقاي موقعيت موثر بود؛ هرچند در ابتدا عمدتاً به زنان طبقۀ بالا محدود بود.

Purpose: Reza Shah's reign was a new stage in the advancement of women's status in Iran. The new government implemented a number of programs in line with the modernization and secularization, one being the establishment of teacher taining colleges (Daaneshsara) to provide training female teachers. Such initiatives played a significant role in promoting the status of women. Method and Research Design: Analysis is based on data gathered from archival and library materials. Findings and Conclusion: The establishment of girls' teacher training centers played a significant role in increasing women's literacy when graduates were recruited in newly extablished public schools. The initiative also provided an opportunity for woment to enter the public sphere, especially to the government departments and research centers. However, at the early stages this was mainly limited to the upper class memebers.