تحليل روند شاخص هاي حدي بارش در حوضه درياچه اروميه و ارتباط آن با الگوهاي پيوند از دور

Trend analysis of extreme precipitation indices in Lake Urmia basin and their relation with Teleconnection patterns

يكي از مهم­ترين اثرات تغيير اقليم، افزايش رخدادهاي حدي اقليمي است. هر گونه تغيير در فراواني يا شدت رخدادهاي حدي، مي­تواند اثرات عميقي بر محيط طبيعي و جوامع انساني داشته باشد؛ بنابراين تجزيه و تحليل آنها بسيار مهم است. هدف اين تحقيق، شناخت روند شاخص­ هاي حدي بارش در حوضه درياچه اروميه و بررسي ارتباط آنها با الگوهاي پيوند از دور مي­باشد. بدين منظور از داده­هاي بارش روزانه 7 ايستگاه سينوپتيك حوضه طي دوره 2014-1987 استفاده شد. شاخص­هاي 11 گانه بارش­هاي حدي با استفاده از نرم افزار RClimDex استخراج و روند آنها با آزمون ناپارامتري من- كندال بررسي شد و سپس ارتباط اين شاخص­ها با الگوهاي پيوند از دور از طريق ضريب همبستگي پيرسون مشخص شد. نتايج تحليل سري­هاي زماني نشان داد كه به جز شاخص حداكثر طول دوره خشك (CDD)، تمام شاخص­ ها در حوضه درياچه اروميه داراي روند كاهشي هستند. توزيع مكاني روند شاخص­هاي حدي نيز نشان داد كه بيشتر شاخص­­ ها داراي روند معني­دار در سطح اطمينان 95 درصد در سطح حوضه هستند. تنها در شاخص حداكثر طول دوره خشك (CDD) هيچ روند معني­داري مشاهده نشد. تحليل همبستگي شاخص­هاي حدي بارش و الگوهاي پيوند از دور نشان دادكه بارش­هاي حدي متاثر از شاخص­ هايENSO، شاخص نوسان جنوبي (SOI)، الگوي آرام شرقي- آرام شمالي (EP-NP)، نوسان مادن- جوليان (MJO) و نوسان دهه­اي اقيانوس آرام (PDO) مي­باشند.

One of the most important effects of climate change is increasing in extreme climate events. Change in the frequency or intensity of extreme events can have significant impacts on natural environments and human societies so their analysis is very important. The aim of this study is to identify the trend of precipitation extremes in Lake Urmia basin and to investigate their relation with Teleconnection patterns. For this purpose, daily precipitation data of 7 synoptic stations in the basin during 1987-2014 was used. 11 extreme precipitation indices were extracted using the RClimDex and their trends were calculated by non-parametric Mann-Kendall test. Then the relationship between these indices with Teleconnection patterns was determined by the Pearson correlation coefficient. The results of time series analysis showed that all extreme precipitation indices in Lake Urmia basin have decreasing trend exept consecutive dry days (CDD). The spatial distribution of trend in extreme indices showed almost all indices have a significant trend at the 5% significance level in basin. There is no significant trend in consecutive dry days (CDD). The changes in extreme precipitation could be affected by the El Niño-Southern Oscillation (ENSO), Southern Oscillation Index (SOI), East Pacific-North Pacific (EP-NP), Madden and Julian Oscillation (MJO) and Pacific Decadal Oscillation (PDO).