طراحي مدل فرهنگ سازماني و بررسي رابطه آن با توانمند سازي روانشناختي كاركنان (مورد مطالعه: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي خراسان رضوي)

Designing and explaining the model of organizational culture in Iran's higher education system and its relationship with psychological empowerment of employees*

از نظر محققان ايجاد شرايط و بستر مناسب فرهنگي مي­تواند بسترساز توانمندسازي كاركنان باشد. لذا هدف از اين پژوهش طراحي مدل فرهنگ سازماني و بررسي رابطه آن با توانمندسازي روانشناختي كاركنان در دانشگاه­ها و مؤسسات آموزش عالي خراسان رضوي است. اين پژوهش از نظر هدف توسعه­اي و كاربردي است كه در دو مرحله شامل شناسايي ابعاد فرهنگ سازماني به روش تحليل مضمون و آزمون آن به روش پيمايشي انجام شده است. در مرحله كيفي تعداد 25 نفر از خبرگان به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب و پس از مصاحبه نيمه ساختارمند و به روش تحليل مضمون مدل پژوهش طراحي شد. در مرحله پيمايش، جامعه آماري پژوهش، كاركنان دانشگاه­ها و مؤسسات آموزش عالي خراسان رضوي به تعداد 5365 نفر مي­باشد كه از طريق نمونه گيري تصادفي طبقه­اي چند مرحله­اي تعداد 421 نفر به عنوان حجم نمونه تعيين و داده­هاي مورد نياز با استفاده از پرسشنامه­هاي محقق ساخته جمع آوري شد. بر اساس نتايج اين پژوهش مدل فرهنگ سازماني در نظام آموزش عالي ايران داراي چهار ُبعد "رفتاري"، "مديريتي"، "ساختاري "، "ارزشي و ايدئولوژيك" مي­باشد. همچنين بين فرهنگ سازماني و توانمندسازي روان شناختي كاركنان رابطه مثبت و معنا داري وجود دارد.

AbstractFrom the researchers’ standpoints, providing proper conditions and cultural context can be assumed as a platform for employee empowerment. Thus, the purpose of the present study was to design an organizational culture model and investigate its relationship with employee psychological empowerment at universities and higher education institutions of Razavi Khorasan Province, Iran. This study was a developmental and applied research type conducted within two phases including identification of organizational culture dimensions via content analysis method and its examination through survey methodology. In the qualitative phase, a total number of 25 experts were selected using purposive sampling method. Then; following the fulfillment of semi-structured interviews and content analysis, the study model was designed. In the survey phase, the statistical population of the research was comprised of 5365 employees working at universities and higher education institutions in Razavi Khorasan Province; of which, a total number of 421 individuals were determined via stratified multistage random sampling method as the sample size and the data required were collected using a researcher-made questionnaire. Based on the results of this study, the organizational culture model in Iran’s higher education system could have four dimensions including “behavioral”, “managerial”, “structural”, and “value-based/ideological”. Moreover, a positive and significant relationship was observed between organizational culture and employee psychological empowerment.