شناسايي و اولويت بندي عوامل طراحي موثر بر تعاملات اجتماعي شهروندان در ميدان هاي عمومي شهري

Identify and prioritize the design factors affecting the social interactions of citizens in urban public squares

ميدان شهري از مهم‌ترين فضاهاي شهري است كه از ديرباز بستر شكل‌گيري زندگي اجتماعي بوده و در رشد اجتماعي شهروندان نقش مهمي ايفا مي‌كند. افزايش زندگي مدرن شهري و گسترش فرهنگ شهرنشيني باعث غفلت از اهميت فضاي عمومي بسترساز براي اين تعاملات اجتماعي شده است؛ بنابراين ضرورت دارد كه ميدان‌هاي عمومي شهري به نيازهاي كاربران از گروههاي مختلف سني و نژادي پاسخ دهند و بايد طبق آن نيازها طراحي و اجرا شوند. ازاين‌رو، هدف از اين پژوهش شناسايي و اولويت‌بندي عوامل طراحي مؤثر بر تعاملات اجتماعي در ميدان‌هاي عمومي شهري مي باشد. روش تحقيق توصيفي تحليلي از نوع پيمايشي ميباشد. جامعۀ آماري اين پژوهش كليه مراجعه‌كنندگان به سبزه‌ميدان شهر بجنورد مي باشند كه بر اساس فرمول كوكران 410 نمونه براي پرسشگري به صورت كاملا تصادفي انتخاب شده اند. ابزار پژوهش پرسش نامه كه حاوي 42 پرسش از 22 عامل طراحي در قالب طيف 5 گزينه‌اي ليكرت مي باشد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌هاي آماري از تكنيك تحليل عاملي تأييدي از نرم‌افزار LISREL استفاده‌شده است. نتايج تحليل عاملي روي 22 عامل‌هاي طراحي ميدان عمومي شهري، 4 دسته جنبه‌هاي فيزيكي، جنبه‌هاي رفتاري و روان‌شناختي، جنبه‌هاي مديريتي و جنبه‌هاي جغرافيايي را در مدل ارائه‌شده تبيين مي‌كند. نتايج حاصل نشان مي‌دهد كه "جنبه‌هاي مديريتي" با بار عاملي 0.96 اولويت اول و "جنبه‌هاي رفتاري و روان‌شناختي" با بار عاملي 0.67 اولويت آخر تأثيرگذار بر ميزان تعاملات اجتماعي در سبزه‌ميدان شهر بجنورد مي باشند. براين‌اساس با توجه و برنامه‌ريزي بهتر بر طراحي ميدان‌هاي عمومي شهري، مي‌توان به بهره‌وري بيشتر اين فضاها در راستاي افزايش تعاملات اجتماعي شهروندان دست‌ يافت.

Urban Square is one of the most important urban spaces that has long been the bedrock of social life and plays an important role in the social development of citizens. Increasing modern urban living and the expansion of urbanization have led to neglect of the importance of the overall public space for these social interactions. Therefore, it is imperative that urban public spaces respond to the needs of users from different age groups and racial segments and should be designed and implemented accordingly. Hence, the purpose of this study is to identify and prioritize the design factors of urban public squares in order to use these spaces in daily life. For this purpose, design factors of urban public spaces were identified by studying books, articles, and previous research. The respondents are chosen from the square’s public users including the city’s inhabitants. The instrument for collecting data (questionnaire) After measuring the validity and reliability was provided to the statistical sample. In the present study, LISREL software has been used to analyze the statistical data through the confirmatory factor analysis technique. The results of factor analysis on 22 urban urban design factors explain the four categories of physical aspects, behavioral and psychological aspects, managerial aspects and geographical aspects in the presented model. The results show that all 22 identified factors have been confirmed and "Managing aspects" with factor load of 0.96 first priority and "behavioral and psychological aspects" with a factor of 0.67 have been identified as the last priority affecting the level of social interaction in the Sabze-Meydan of Bojnourd. Based on this, with attention and better planning on the design of public urban spaces, more productivity of these spaces can be achieved in order to increase the social interactions of citizens.