تدوين برنامه آموزش مهارت‌هاي زندگي مبتني بر فرهنگ اسلامي براي زنان مطلقه: يك مطالعه كيفي

Designing and validation of life skills training program (self-awareness skills, coping with stress and empathy) based on Islamic culture in divorced women

هدف: اين پژوهش با هدف تدوين برنامه آموزش مهارت‌هاي زندگي (مهارت‌هاي خودآگاهي، مقابله با استرس و همدلي) مبتني بر فرهنگ اسلامي در زنان مطلقه انجام شد. روش: روش پژوهش كيفي از نوع روايتي و استفاده از مصاحبه نيمه‌ساختاريافته است. جامعه آماري شامل كليه زنان مطلقه مراجعه‌كننده به مراكز مشاوره و خدمات روان‌شناختي شهر كرمان و متخصصان زوج‌درماني اين شهر است كه 15 نفر از مراجعان و 10 نفر از متخصصان با روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از روش مصاحبه و پرسشنامه متخصصان استفاده شد و حجم نمونه بر اساس اشباع نظري مصاحبه‌ها انتخاب شد. داده‌ها بر اساس روش لينكلن و گوبا تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه برنامه آموزش مهارت‌هاي زندگي در قالب 3 محور اصلي خودآگاهي، همدلي و مقابله با استرس، 11 محور فرعي بود. مهارت خودآگاهي شامل آگاهي از خالق خود، آگاهي از معاد، قرب خداوند و شناخت وجود خود مي‌شد. مهارت همدلي شامل زمينه‌سازهاي فرعي خشنود ساختن، همدردي و عيادت، ديد و بازديد و مراوده، و شاد بودن و شاد نمودن مي‌شد. مهارت مقابله با استرس شامل كمك و ياري خداوند، دعا و ياد خداوند، و عبادات مي‌شد. همچنين ميزان روايي محتوايي اين برنامه بر اساس روش لاوشه و مبتني بر نظر متخصصان داراي نسبت روايي محتوايي (CVR) 80/0 بود. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش مي‌توان گفت كه برنامه آموزش مهارت‌هاي زندگي مبتني بر فرهنگ اسلامي برنامه مناسب و كارآمدي براي توانمندسازي زنان مطلقه در زندگي است.

Aim: The purpose of this study was to develop and validate a life skills training program (self-awareness skills, coping with stress and empathy) based on Islamic culture in divorced women. Method: The method of qualitative research is narrative type and use of semi-structured interview. The statistical population includes all divorced women referring to counseling and psychological services centers of Kerman city and paired therapists, which 15 clients and 10 specialists were selected by available sampling method. Data were gathered using interviews and expert panel and data were analyzed using Lincoln and Guba method. Results: The results showed that life skills training program was codified in 3 main axes of self-awareness, empathy and coping with stress, 11 axes and 32 subject areas, and also, the content validity of this program is based on the Lavasha method and based on expert opinion with a content validity ratio (CVR) of 80% which is higher than the minimum acceptable level of 0.62 for this number of specialists. Conclusion: Based on the findings of the research, it can be said that life skills training program based on Islamic culture is an appropriate and effective program for empowering divorced women in life.