زيبايي ‌شناسي منظر فرهنگي شهر در مختصات جغرافيا و قوميت (نمونه موردي: قوم بلوچ)

The Aesthetics of the Cultural Icon in the Baluch Views

هدف از اين پژوهش ارائه الگويي به منظور حفظ ابعاد فرهنگي و هويتي شهرهاي قوميتي در فرايند توسعه است. الگويي كه بر اساس آن بتوان به استخراج معيار و مولفه هايي هويتي جهت زيبايي شناسي منظر دست يافت. چنانچه زيبايي­ شناسي منتج از نشان فرهنگي در زيبايي­ شناسي توسعه منظر شهر اعمال شود، ابعاد فرهنگي و قوميتي شهر حفظ شده و به اين ترتيب هر شهر به نمونه ­اي بي نظير و با جاذبه ­هاي منحصر به فرد تبديل خواهد شد. منظر مي­ تواند غني ­ترين سند تاريخي هر شهر باشد و ساختار فرهنگي آن را نمايش دهد. بخش عظيمي از نشانه هاي شهري كاركرد فرهنگي دارند. نشان فرهنگي قومي از زير مجموعه هاي نشانه­ شناسي شهري است كه مي ­تواند داستان فرهنگي يك قوميت را در يك شهر به مخاطبان عرضه كند. عدم مديريت و برنامه­ ريزي كدهاي فرهنگي شهرها در غالب نشان­ سازي هاي فرهنگي متاثر از جغرافيا و قوميت، سبب گسيختگي پيام­ هاي فرهنگي منظرين شده است. چگونگي حفظ هويت فرهنگي مناظر شهري با توجه به خصوصيات قوميتي، پرسش اصلي اين تحقيق را در بر مي گيرد كه آيا مي­توان از طريق زيبايي ­شناسي نشان فرهنگي، هويت و منظر فرهنگي شهرها را حفظ كرد. روش تحقيق اين پژوهش، توصيفي- استنتاجي است كه نشان ­فرهنگي در نمونه موردي شهر بلوچ ­نشين را بررسي مي­كند. براساس مطالعه اسنادي (كتابخانه ­اي) و مشاهده، مفاهيم و ارجاعات مورد نياز اين تحقيق گردآوري شده است و با استفاده از روش استنتاج ميزان صحت فرضيه مطرح شده مورد بررسي قرار گرفته است. در مطالعه موردي تطبيق زيبايي ­شناسي نشان فرهنگي شهرهايي متاثر از قوميت بلوچ با منظر فرهنگي آن­ها مورد توجه قرار گرفت و تلاش براي حفظ هويت فرهنگي شهرهاي منطقه بلوچستان به دليل هويت قومي غني رايج در آن­ها، طي روند توسعه شهرنشيني دليل اين انتخاب بوده است. يافته­ هاي پژوهش نشان داد كه مولفه ­هاي زيبايي شناسي بصري نهفته در صنايع دستي قوم بلوچ در قالب رنگ­ هاي گرم از طيف نارنجي و قرمز شنگرف، فرم­ هاي هندسي با گوشه ­هاي تيز و بيشتر فرم مثلث، بافت متراكم و پركار، انتزاع كامل و دوري از فيگوراتيسم تجلي يافته است كه مي توان اين مولفه ها را به لحاظ رنگ، فرم، بافت و همچنين ميزان انتزاع يا رئال در عناصر بصري معماري و شهرسازي شهرهاي اقوام بلوچ ايران جستجو كرد.

The present study is aimed to provide a model based on which one can maintain the cultural dimension and identity during urban development. A model based on which, one can derive the criteria and identity components for landscape aesthetics. If the aesthetics resulting from the cultural symbol in the aesthetics of the city’s landscape development is applied, the city’s cultural and ethnic dimensions are preserved, thus making each city a unique example with unique attractions. The landscape can be the richest historical document of every city showing its cultural structure. A large part of urban symbols has cultural function. The ethnic cultural symbol is a subset of urban semiotics that can provide the cultural story of an ethnicity in a city to the audience. The lack of management and planning of cultural codes of cities in the form of cultural markings influenced by geography and ethnicity have led to the breakdown of the cultural messages of the landscapes. How to preserve the cultural identity of urban landscapes with regard to ethnic characteristics is the main question of this research that. In other words, can the identity and cultural landscape of the cities be maintained through cultural aesthetics of the symbol? The methodology of this research is qualitative that examines the cultural symbol in the case of Baluch-resident city. Based on a documentary and observation method, required concepts and references were collected and the validity of the proposed hypothesis was examined using the method of inference. For the case study of the adaptation of aesthetics of the cultural symbol the cities affected by the Baluch ethnicity with their cultural landscape were taken into consideration. The main reason for this choice was: making an effort to preserve the cultural identity of cities in Baluchestan region due to their rich and prevalent ethnic identity during their urbanization development. The findings of the present study showed that the visual aesthetics components hidden in the Baluch folk handicrafts are manifested in the form of warm colors; from the wonderful orange to the red spectrum, geometric forms with sharp edges and mostly triangular forms, dense and prolific texture, complete abstraction and evasion from figuratism. Such components can be sought in terms of color, form, texture, as well as the amount of abstraction or realism in the visual elements of the architecture and urbanization of the Baluchistan cities in Iran.