بررسي تأثير نظم بلوك‌هاي شهري بر روي معناي محيطي در مقايسه بافت تاريخي محور چهارباغ و بافت نوساز مركز شهر فولادشهر

معناي محيطي يكي از اجزاء تصوير ذهني است كه تحت تأثير عوامل انساني و محيط مصنوع شكل مي‌گيرد. تاكنون پژوهش‌هاي متعددي بر روي تأثير اجزاء محيط مصنوع بر روي معناي محيط انجام‌شده است؛ اما آنچه موردتوجه قرار نگرفته و مطالعه نشده است نظام حاكم بر بلوك‌هاي شهري است. اين در حالي است كه بلوك‌هاي شهري از ديدگاه‌هاي مختلفي ازجمله محيط‌زيست، مصرف انرژي، تعاملات اجتماعي، حركت عابر پياده و غيره مورد پژوهش قرارگرفته و الگوهاي مناسبي را در اختيار طراحان شهري قرار داده است. مسئله اصلي اين پژوهش عدم توجه به ‌نظام حاكم بر بلوك‌هاي شهري در مطالعات ادراك محيطي است؛ بنابراين طراحان شهري رهنمودهاي مناسبي هم از اين ديدگاه در اختيارشان نيست تا به هنگام طراحي پروژه مرتبط با فضاهاي شهري از آن استفاده نمايند. اين موضوع در ارتباط با فضاهاي با عملكرد مقياس شهري اهميت بيشتري پيدا مي‌كند. بر همين اساس سؤالي كه مطرح مي‌شود آن است كه چه نظمي براي بلوك‌ها با عملكرد مقياس شهري از ديدگاه ادراك محيطي مناسب است؟ براي يافتن پاسخ سؤال مطرح‌شده به نظر مي‌رسد مقايسه دو بافت تاريخي چهارباغ اصفهان و بافت نوساز مركز شهر فولادشهر كه داراي نظام بلوك متفاوتي مي‌باشد، بتواند مناسب باشد. بنابراين هدف اين مقاله شناسايي نظام مناسب براي بلوك‌هاي با عملكرد مقياس شهري از ديدگاه ادراك محيطي است. فرضيه اي اين پژوهش بر آنست كه بلوك ها با نظم ساده براي مقياس شهري كارايي مناسبتري را دارد. براي آزمون فرض به روش همبستگي و با استفاده از آزمون خي دو و فيشر محور چهارباغ با مركز شهر فولادشهر مقايسه شده است و درنهايت به اين نتيجه مي‌رسد كه محور تاريخي چهارباغ (با نظم ساده بلوك بندي) باعث ايجاد معاني لازم براي فضاهاي با مقياس عملكرد شهري مي‌شود.

The environment meaning is one of the components in the city image that is formed under the influence of human factors and the artifact environment. So far, many research studies were conducted on the impact of the artifact environment components on the environmental meaning. But what is ignored and not studied is the order imposed on urban blocks. urban blocks are investigated in diverse aspects like environment, energy consumption, social interaction, pedestrian movement, etc in order to provide appropriate pattern for urban designers. The main subject of the present survey is ignorance of order imposed on urban blocks in environmental meaning studies. Therefore, urban designers have no access to appropriate directions about this viewpoint to use in designing the related project in urban spaces. This problem is more important in relation to spaces with function at urban scale. Based on this matter, a question is raised as what is the right and appropriate order imposed on urban blocks in spaces with function at urban scale? For finding the answer, it seems that it is appropriate to compare two historical and renewed textures of Chahar-Bagh Street and Foulad-Shahr City Center, respectively which has different block orders. Therefore, the goal of this article is to determine a suitable order for blocks with function at urban scale. For achievement of this matter, a comparison was performed between Chahar-Bagh Street and Foulad-Shahr City Center using statistical correlation, chi square and Fisher test. Finally, it was found that historical Chahar-Bagh Street generates the required perception for spaces with function at urban scale.