نقش پارامترهاي شيمياي و كيفيت بافت خاك در فرسايش خشت محوطه تاريخي بلقيس

محوطه تاريخي بلقيس، شامل ساختارهاي خشتي و گلي به وسعت 180 هكتار در 3 كيلومتري جنوب شهر كنوني "اِسفراين" در خراسان شمالي ايران واقع گرديده است. نقش كيفيت خاك در ايجاد آسيب­هاي وارده به خشت و ساختارهاي خشتي محوطه بلقيس هدف اين مقاله مي­باشد. انتخاب خاك مناسب نخستين گام تهيه خشت است، لذا بررسي نقش كيفي خاك مورد استفاده از ضرورت و اهميت برخوردار است. نمونه­ هاي گردآوري شده به كمك مطالعات فيزيكي، شيميايي و مينرالوژيك مورد بررسي قرا گرفتند. بافت خاك ريزدانه مملو از ماسه و سيلت و فقر رس به همراه فازهاي مخرب مسكويت و كلسيت موجود در نمونه­ها مطابق با مطالعات خاكشناسي منطقه به عنوان پارامترهاي شيميايي خاك در فرآيند آسيب­هاي ناشي از رطوبت نزولي تعيين گرديد.

The historical complex of "Belgias" which includes adobe structures, has an area of 180 hectares and is located 3 kilometers of Esfarayan in the province of North Khorasan of Iran. The role of soil quality in the occurrence of damages to clay and adobe structures of Belqis area is the purpose of this research. Choosing the right soil is the first step for preparing adobe, Therefore, it is necessary to examine the role of soil. The collected samples were analyzed by using physical, chemical and mineralogical studies. The finegrained soil texture full of sand, silt with reduction of clay along with the destructive phases of Muscovite and Calcite in samples, in accordance with soil studies of the region were determined as the chemical parameters of soil in process of damages caused by descending humidity.