مدل‌يابي ويژگي‌هاي شخصيتي، هيجان خشم و رفتارهاي رانندگي تهاجمي

Modeling Personality Traits, Anger Emotion and Aggressive Driving Behaviors

پژوهش حاضر با هدف آزمون نقش واسطه‌اي هيجان خشم رانندگي در رابطة ويژگي‌هاي شخصيت و بيانگري خشم رانندگي انجام شد. 400 راننده به فهرست پنج عامل بزرگ (FFI، جان و استريستاوا، 1999)، فرم كوتاه مقياس خشم رانندگي (DAS-SF، دفنباخر، آتينگ و لينچ، 1994) و فهرست بيانگري خشم رانندگي (DAEI، دفنباخر، لينچ، آتينگ و سوام، 2002) پاسخ دادند. در مطالعه همبستگي حاضر، به منظور آزمون روابط ساختاري بين منابع اطلاعاتي چندگانه در مدل‌ مفروض از روش آماري مدل‌يابي معادلات ساختاري استفاده شد. نتايج نشان داد كه بين ويژگي روان‌آزرده‌گرايي با هيجان خشم و بيانگري غيرانطباقي خشم رانندگي، رابطة مثبت و معنادار و با بيانگري انطباقي خشم رانندگي، رابطة منفي و معنادار وجود داشت. همچنين، نتايج نشان داد كه بين ويژگي‌هاي برونگردي، وظيفه‌شناسي، سازگاري و گشودگي با هيجان خشم رانندگي و بيانگري غيرانطباقي خشم رانندگي، رابطة منفي و معنادار و با بيانگري انطباقي خشم رانندگي، رابطة مثبت و معنادار وجود داشت. علاوه بر اين، نتايج نشان داد كه مدل مفروض واسطه‌مندي نسبي هيجان خشم رانندگي در رابطه بين ويژگي‌هاي شخصيت و بيانگري خشم رانندگي برازش مطلوبي داشت. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه بخشي از پراكندگي مشترك بين دواير مفهومي ويژگي هاي شخصيت و بيانگري انطباقي و غيرانطباقي خشم رانندگي از طريق هيجان خشم رانندگي قابل تبيين است.

The present study examined the mediationg role of driving anger on the relationship between personality traits and aggressive driving behaviors among drivers. In this correlational study, 400 drivirs responded to the Five Factor Inventory (FFI, John & Srivastava, 1999), the Driving Anger Scale (DAS; Deffenbacher, Oetting, & Lynch, 1994) and the Driving Anger Expression Inventory (DAEI; Deffenbacher, Lynch, Oetting & Swaim, 2002). Results showed that there is a positive significant correlation between neurotism with anger emotion and non-adaptive expression of driving anger and there is negative significant correlation between neurotism with adaptive expression of anger driving. Results also indicated that there is a negative significant correlation between extraversion, conscensciesness, agreeableness and openness to expriences with anger emotion and non-adaptive expression of driving anger and positive significant correlation with adaptive expression of driving anger. Results showed that the partially mediated model of driving anger on the relationship between personality traits and anger expression had acceptable fit to data. In sum, these finding show that the part of available variance in aggressive driving behaviors in the context of prediction by personality traits, accounted for driving anger emotion.